ترجمه فرهنگی در ادبیات نمایشی دوران پهلوی اول و دوم (۱۳۳۰-۱۳۰۰) با نگاهی به دو نمایشنامه از رفیع حالتی و معزالدیوان فکری

رفیع حالتی و معزالدیوان فکری دو نمایشنامه نویس ایرانی دوران پهلوی هستند که در آثار خود متون مختلفی را از زبانهای خارجی به فارسی ترجمه فرهنگی کرده اند. بنابراین با هدف مطالعه چگونگی «کنش» ترجمه فرهنگی این دو نمایشنامه نویس در دو نمایشنامه «اصفهانی چلمن» از حالتی که ترجمه ای فرهنگی از «یک نوکر و دو ارباب» کارلو گلدونی است و نمایشنامه «عبدالله» از فکری براساس نمایشنامه «ارنانی» ویکتورهوگو مورد بازخوانی قرار می گیرد. پژوهش با هدف کاربردی و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای براساس روش کیفی و ماهیت آمیزه ای از دو روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی فراهم شده است که به این سوال پاسخ دهد. حالتی و فکری در راستای جذب و طرد فرهنگی دوران خود در رویارویی با متون غربی چگونه عمل کرده اند. در نتیجه با وجود کمبودهای هر دو اثر، بحث حالتی در جایگزینی عناصر فرهنگی «خودی» نسبت به «دیگری» از فکری موفقتر به نظر می رسد. عناصر بسیاری در گفت وگو با سپهر فرهنگی مقصد در کار حالتی ترجمه شده است؛ اما در کار فکری  متن مقصد در مرز باقی می ماند و فکری عناصر جایگزین متناسبی برای متن مبدا ندارد.

کلیدواژه ها:

Cultural Translation ، Pahlavi Dramatic Literature ، Cultural Sphere ، Cultural Semiotics ، Rafi Halati ، Moez al-Divan Fakhri. ، ترجمه فرهنگی ادبیات نمایشی پهلوی ، سپهر فرهنگی نشانه شناسی فرهنگی ، رفیع حالتی ، معز الدیوان فکری ، لوتمان