بررسی عوامل موثر بر سفر درمانی به ایران از دیدگاه گردشگران آذربایجانی در سال ۱۳۹۵

زمینه و هدف: گردشگری سلامت، سفری سازمان­یافته است که به منظور حفظ، بهبود و بازیابی سلامت جسمی و روانی صورت می‫پذیرد و به عنوان یکی از ابعاد گردشگری، به توسعه پایدار و پویایی اقتصادی کشور کمک می­نماید. هدف از این مطالعه تعیین عوامل موثر بر سفر درمانی  به ایران از دیدگاه گردشگران آذربایجانی بود. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه ترکیبی بود که در بخش کیفی آن، با ده نفر از گردشگران آذربایجانی، مصاحبه­ نیمه­ ساختار­مند انجام شد. داده ها با استفاده از تحلیل محتوای کیفی  آنالیز شده و متغیرهای موثر در جذب و نیز عوامل نارضایتی گردشگران مشخص گردید. در مرحله بعدی با استفاده از نتایج بخش کیفی مطالعه و نیز مرور متون، پرسشنامه­ ای براساس سیستم لیکرت تهیه و توسط ۲۱۳ گردشگر سلامت تکمیل گردید و عوامل موثر براساس شدت تاثیرشان امتیازبندی شدند. داده ها توسط نرم­افزار SPSS-۲۰ و با استفاده از آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین و انحراف معیار تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بیشتر شرکت کنندگان در مطالعه (۶۳/۴%)، مرد بوده و بین ۲۰ تا ۴۰ سال سن داشتند (۴۳/۲%) . بالاترین فراوانی در رابطه با نوع بیماری جهت مراجعه مربوط به بیماری های داخلی (۱۰/۳%)، عفونی (۹/۴%)، جراحی (۸/۵%) و اورولوژی (۸%) بود. دو عامل کیفیت خدمات درمانی و هزینه درمان به ترتیب با میانگین و انحراف معیار ۰/۰۵±۳/۰۸ و ۰/۳۵±۳/۰۵ موثرترین عوامل در مسافرت درمانی به ایران بودند. عوامل تجهیزات پزشکی و سیاسی- امنیتی نیز به ترتیب با میانگین ۰/۰۷±۲/۹۸ و ۰/۰۴±۲/۹۸ در رتبه های­ سوم و چهارم قرار داشتند. زمان انتظار برای دریافت خدمات، با میانگین ۰/۰۹±۲/۸۴ کمترین عامل تاثیرگذار در سفر به ایران از دیدگاه گردشگران آذربایجانی بود. نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد که کیفیت خدمات درمانی، هزینه درمان، تجهیزات پزشکی و عوامل سیاسی- امنیتی بر انگیزه ورود بیماران خارجی به ایران اثر مثبت داشته، اما زمان انتظار، تنوع درمانی، عوامل جامعه ­شناختی و جاذبه های گردشگری، تاثیر زیادی نداشتند. بنابراین پیشنهاد می‫شود در برنامه های بازاریابی و تبلیغاتی، روی پنج عامل اول تمرکز صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

Health Tourism ، Medical Tourism ، Medical Traveling ، Azerbaijan ، Ardabil ، گردشگری سلامت ، گردشگری درمانی ، سفردرمانی ، آذربایجان ، اردبیل