پیمان‌های بین‌المللی زیست‌محیطی

با توجه به رشد روزافزون آلودگی و تخریب محیط زیست و نیز بروز بحران‌های پی در پی زیست‌محیطی، از سوی دولت‌های مختلف برای جلو گیری از تخریب بیشتر محیط زیست از حدود پنج دهه قبل پیمان های بین المللی متعددی منعقد گردید. به طوریکه تاکنون حدود 280 پیمان و موافقت‌نامه بین‌المللی و منطقه‌ای در زمینه حفاظت محیط زیست و مسائل مرتبط با آن منعقد شده است که از این میان حدود 70 پیمان (کنوانسیون) و الحاقیه (پروتکل) جنبه جهانی داشته و مابقی منطقه‌ای بوده است. عزم جهانی برای حفاظت محیط زیست با تشکیل اولین کنفرانس جهانی سازمان ملل متحد درباره انسان و محیط زیست معروف به پیمان استکهلم در 5 ژوئن 1972 در استکهلم سوئد جنبه عینی پیدا کرد، به طوریکه حقوق برخورداری انسان از محیط زیست سالم هم تراز با حقوق بشر شناخته شد. دو اصل اساسی این پیمان شامل : - انسان ها موضوع اصلی هرگونه توسعه هستند. برخورداری از سلامت و توانایی‌های جسمی و روحی جزء حقوق انسان‌ها در انطباق با طبیعت است. - حق توسعه باید مشروط بر این باشد که نیاز نسل کنونی و آینده، با توجه به توسعه و محیط زیست، به طور عادلانه مراعات شود. در ادامه و حدود 20 سال بعد با تشکیل کنفرانس زمین در سال 1992 در ریودوژانیرو برزیل (معروف به کنفرانس ریو) و تصویب بیانیه ریو در 27 اصل، دستور کار 21 و دو پیمان مهم، فصل تازه‌ای در زمینه همکاری‌های بین‌المللی برای حفاظت محیط زیست گشوده شد. در این بخش، چکیده و خلاصه‌ای از اطلاعات کلی تعدادی از پیمان‌ها و پروتکل‌هایی که در زمینه محیط زیست مورد پذیرش دولت جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مرجع ملی، اجرای اکثر آنها را بر عهده دارد، جهت معرفی بیشتر درج گردیده است.

کلیدواژه ها:

پیمان ، محیط زیست ، کنفرانس‌های جهانی