مشروعیت قیام علیه حاکمان جور از منظر احادیث اهل بیت و فقهای فریقین

جور، درلغت به معنای ظلم و دراصطلاح دینی حاکم که براساس حکم الهی حکم نکندجائراست، طبق آیات و روایات، قیام علیه حاکم جور درصورت امکان جایز دانسته شده است. روایات دراین راستا به دو دسته تقسیم می‎شود، دسته­ای از روایات قیام علیه حاکم جور رامنع می‎کند. درمقابل دسته دیگری از روایات که درکتب روایی فریقین وجود دارد قیام را جایزمی‎شمارد. از این روایات، بسیاری از علما جواز قیام علیه حاکمان جور را نتیجه گرفته اند و روایات منع را نپذیرفته­اند. باتوجه به فراوانی روایات جواز و فهم بسیاری از فقهای فریقین، به ویژه فقهای شیعه و حکم عقل و سیره عقلا و نهضت امام حسین (ع) به عنوان الگو وخطابه­های آن حضرت برای تشویق قیام علیه ظلم وجور، جهت جواز را تقویت­میکند، بنا براین روایات منع باتوجه به قرائین موجود زمانی و عدم داشتن صلاحیت­های لازم برخی افراد قیام کننده قابل توجه است. براساس اعتقاد شیعه درزمان غیبت فقیه جامع الشرایط­نایب عام امام معصوم علیه السلام است؛ اواجازه دارد که درصورت امکان دستور به قیام علیه حاکم جور را صادر کند وحکومت عدل را براساس احکام و دستورات اسلامی برقرار نماید؛ برمسلمانان هم وا جب است از امر او اطاعت کنند، مخالفت امر، چنین فقیهی، مخالفت با خدا وپیامر (ص) و ائمه معصومین: است.

کلیدواژه ها:

حاکم جائر ، قیام ، مشروعیت ، انقلاب ، حکومت عدل