سازگاری گزاره های آفرینش عالم ماده در خطبه اول نهج البلاغه، با قدم آن بر اساس تفسیر علامه طباطبایی از خلقت جهان مادی

دیدگاه فلاسفه به قدیم بودن عالم ماده، در عین پذیرش حدوث آن، همواره با نقدهایی مواجه بوده که از جمله آن ها، اشکال به تعارض داشتن این نظر با ظواهر متون دینی می باشد. نوشتار پیش رو با هدف رد چنین شبهاتی و توجه دقیق تر به گزارهای دینی آفرینش عالم ماده، با روشی تحلیلی توصیفی به بررسی فرازهای برجسته خطبه اول نهج البلاغه در خلقت دنیا، بر اساس تفسیر علامه طباطبایی از خلقت پرداخته و در نهایت به همسویی ظاهر فرمایش امیر المومنین و فهم فلسفی از تفسیر نحوه آفرینش دنیا منتج می گردد. ظاهر عبارات نهج البلاغه در این بحث، نشان از پذیرش فضا و جو پیش از فتق و شکافتن آن ها دارد که این با قدیم بودن آن و عدم شروع خلقت عالم ماده از عدم سازگار بوده و در این جا تفسیر علامه از خلقت که به معنی تجمیع و تفریق ماده قدیم به اشکال و صور گوناگون است، نه اینکه خلقت و آفرینش از عدم و نیستی باشد ، می تواند بهترین توضیح برای حدوث و آفرینش عالم در عین قبول ازلیت آن باشد و از تفاسیر بعضا ملحدانه علم روز و یا نظرات غیر منطبق بر برهان عقلی سایر رشته ها نیز اجتناب می شود.

کلیدواژه ها:

حادث ، قدیم ، عالم ماده ، جو ، نهج البلاغه.