نقش حق مداری در پایداری حکومت اسلامی از منظر نهج البلاغه

پروردگار جهان و انسان و ولی حقیقی همه ی نعمت ها و مدبر امور و زمامدار راهیان همه ی راه ها و روآورندگان به همه ی قبله ها، خدای سبحان است؛ راهیان راه طاعت و پیروان حق با مهر او و رهپویان راه معصیت و پیروان باطل با قهر او ملاقات خواهندکرد. از منظر نهج البلاغه، فلسفه ی بعثت انبیای الهی و رسول خاتم (صلی الله علیه و آله) و هدف نهایی تشکیل حکومت اسلامی و تلاش برای پایداری و استقرارآن، برپایی حق و دفع باطل و درآوردن بندگان خداوند از پرستش بت ها به پرستش او و از طاعت شیطان به طاعت او می باشد. ریشه و خاستگاه تمامی فرمان ها و فرمانبری ها و حقوق، حق طاعت و بندگی خدای منان است. در اندیشه ی حق مداری امیرالمومنین(علیه السلام) تا خدا حقی را برای کسی قرار ندهد، هیچ کس از خودش هیچ حقی ندارد. از منظر نهج البلاغه، نگاه جامع حقوقی به رابطه ی متقابل مردم و حاکمان و نقش آن در پایداری و استقرار حکومت اسلامی صورت گرفته است. حق مداری و رعایت حق طاعت خداوند، زمانی موجب پایداری و دوام حکومت اسلامی می گرددکه از یکسو، حاکمان، حقوق مردم؛ چون حق خیرخواهی و مهربانی، حق بیت المال و امکانات عمومی درگردآوری، نظارت و نگاهداری و تقسیم و توزیع و حق تعلیم و تربیت و تادیب مردم را به طورکامل رعایت کنند. از جانب دیگر، مردم حقوق حاکمان؛ چون حق وفای به بیعت، حق خیرخواهی و حق اطاعت و فرمانبری را به طورکامل رعایت نمایند. از سوی دولت و ملت، رعایت کامل حقوق، موجب عزت حق و احیای باورها و ارزش های الهی و نظام الفت و همبستگی دولت و ملت و تقویت انگیزه ی حاکمان برای برپایی حق و اجرای عدالت و باعث تقویت انگیزه ی مردم برای برپایی حق و یاری حاکمان در اجرای عدالت و دوام حکومت می گردد.

کلیدواژه ها:

امیرالمومنین (علیه السلام) ، حق مداری ، نهج البلاغه ، پایداری حکومت اسلامی