روشهای تربیتی خدعه به نفس در عبادت (با تکیه بر نامهی ۶۹ نهج البلاغه )

انسان برای رهایی از جاذبه هوای نفس و پرورش روح حقیقت جویی ناچار از تربیت نفس است تا شایسته ی رسیدن به قرب الهی گردد. حضرت علی علیه السلام درنامه ۶۹ نهج البلاغه دستورخدعه زدن به نفس برای انجام عبادت داده و عبادت یکی از راه های تربیت نفس است . مربی هر کس ابتدا خود اوست ؛ ولی در راستای این امر نیازمند استفاده از روشهایی است که بتواند این مسیر را صحیح طی کند. دانشمندان علم تربیت در زمینه تربیت عبادی ، روشهایی را بیان کردهاند که می توان با استفاده از آنها به نفس خدعه زد. تحقیق حاضر با استناد به منابع روایی ، فقهی ، اخلاقی و تربیتی و دیدگاه شارحان نهج البلاغه بر این فراز از نامه ، به صورت کتابخانه ای و با روش توصیفی ، به شیوه تحلیل محتوا به تبیین روشهای تربیتی برای خدعه به نفس برای تربیت عبادی آن پرداخته و به این نتیجه رسید که خدعه به نفس می تواند طبق روشهای تربیتی : تشویق و تنبیه نفس ، عادت دادن عبادتتذک،ر دادن به نفس با شیوههای موعظه حسنه برای توجه دادن آن به درگاه خداوند، فراوان یاد خدا داشتن ، یادآوری نعمتهای خداوند، یاد مرگ ؛ امکان پذیراست . و در تمام این روشها رعایت اصل اعتدال و دوری از افراط و تفریط برای تربیت عبادی نفس امر ضروری است .

کلیدواژه ها:

خدعه ، تربیت نفس ، تربیت عبادی ، حضرت علی (ع) ، نهج البلاغه .