مقایسه حقوق اجتماعی انسان و افراد جامعه بشری در اعلامیه حقوق بشر و نهج البلاغه

امیر کلام در نهج البلاغه می فرماید (الناس صنفان : اما اخ لک فی الدین واما شبیه لک فی الخلق ، مردم دو دسته اند، دسته ای برادر دینی تو هستن ، ودسته دیگرهمانند تو در آفرینش (و انسان ) می باشند ) که این کلام نورانی خود نمایان گراعلامیه حقوق بشر می باشد ولیکن با توجه به نظر کسانی که غرب و اروپا را حامی حقوق بشر می دانند، اسلام در این خصوص پیشگام بوده و از هرجهت برتری دارد، هم از نظر سبقت زمانی و هم از نظر جامعیت و کمال ؛ زیرا در قرون وسطی که دادگاه های تفتیش عقاید در اروپا، بدون کمترین اهمیت دادن به حق حیات و کرامت انسا ن ها، هزاران انسان را به جرم اظهارعقیده برخلاف کلیسا، به زندگی شان خاتمه می دادند و حتی دانشمندان خود را به خاطر بازگو کردن علوم یا تبعید یا اعدام می نمودند اسلام با صریح ترین بیان ، از حیات انسان ها حمایت و از انسان به عنوان یک موجود با کرامت یاد کرده ، و برای او بهترین نظام حقوقی را پایه ریزی و طراحی نموده است که تمامی آن در نهج البلاغه بازگو شده ودراین میان نه تنها آموزه های حقوقی نهج البلاغه با دیگر نظام های حقوقی برابری می کند، بلکه از هر نظر برتری دارد، زیرا در زمانی سخن از حقوق بشر آمده است که نه خبری از سازمان ملل متحد بوده و نه از اعلامیه جهانی حقوق بشرو هم چنین در قرن هایی که حق حیات ، کرامت انسانی و مساوات ، با اندک بهانه ای پایمال و قربانی می گردید ، نهج البلاغه با بلیغ ترین بیان از آن حمایت کرده است در این پژوهش تلاش شده است که با روش توصیفی - تحلیلی با تکیه بر کتاب مقدس نهج البلاغه دیدگاه حقوق بشر امیر کلام (ع ) با موادی از حقوق مطرح شده در اعلامیه ی جهانی حقوق بشر مورد مقایسه قرار گیرد وهدف پژوهش در این مقاله این است که حقوق بشر در نهج البلاغه به عنوان حقوق بشری الهی ، با دیدگاه انسان شناسی و منطبق با مصالح و قوانین کامل بیان شده و از این نظر برتری کاملی بر اعلامیه جهانی حقوق بشر دارد؛ و نتیجه گیری که در این پژوهش شده است تفاوت حقوق بشر و نهج البلاغه با تکیه بر این موضوع بیان خواهد شد که مبنای تدوین اعلامیه مذکور، روابط ما بین حکومت ها و جلوگیری از تضییع حقوق بشر در تمام کشورهای جهان است و به سایر موارد مرتبط با روش و اخلاق حکومت داری توجهی نشده است ولیکن در نهج البلاغه حتی گام را فراتر قرار داده و حقوق حیوانات را نیزدر نظر گرفته و به غیر از حقوق انسانی ، حقوق موجودات خداوند همه را بازگو نموده است . این در حالی است که در اعلامیه حقوق بشر تنها روابط حکومت با افراد مد نظر قرار گرفته بنابراین برتری نهج البلاغه بر اعلامیه حقوق بشر نمود پیدا کرده زیرا قرن ها قبل از به وجود آمدن اعلامیه جهانی حقوق بشر مولای متقیان و امیر کلام تمامی حقوق انسانی و حتی حیوانات را بازگو نموده و برای آنها قوانین و حقوق تدوین نموده است .

کلیدواژه ها:

حقوق بشر ، نهج البلاغه ، انسان شناسی ، جوامع بشری ، اسلام