کارکرد تکرار واژگانی در انسجام متن از منظر زبانشناسی نقشگرا: نمونه موردی دیوان (قصائد فی الظل) سامی مهدی

تکرار یکی از مهم ترین عوامل انسجام واژگانی اسج که موجب شکل گیری شبکه ای از روابط بین عناصر متن می شود و ساختار متنرا از لحاظ معنوی و دلالی تقویت می کند از نظر مایکل هلیدی تکرار یکی از عوامل موثر در تحکیم روابط ساختار متن و روابط دلالی آن است و می تواند در تسهیل درک افکار و معانی که در متن جریان دارد کمک کننده باشد. دیوان قصائد فی الظل یکی از آثار شعری سامی مهدی شاعر عراقی است که تاثیرگذاری و نقش برجسته تکرار واژگان و جملات در خلق انسجام متنی شایسته ارزیابی و تحلیل است. هدف از پژوهش پیش رو بررسی تکرار به عنوان عامل انسجام متن را بررسی کند، از این رو تلاش می کند تا با تکیه بر شیوه توصیفی - تحلیلی شیوه چینش کلمات و جملات یکسان و کارکرد تکرار در خلق انسجام متنی را تحلیل و بررسی نماید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که تکرار واژگان یکی از مهمترین تکنیک های زبانی در شعر سامی مهدی است و دو کارکرد مهم را به عهده دارد: موجب پیدایش پیوند متنی و ایجاد انسجام در قصیده می شود و به صورت تکرار جملات در میانه های قصیده، یا در آغاز بندهای قصیده و یا حتی تکرار یک جمله در مصراع آغازین و پایانی قصیده نمود پیدا کرده است. تکرار در شعر سامی مهدی با حس ودیدگاه حاکم بر شعر تناسب دارد و شاعر در راستای مفهوم و معنایی که قصد انتقال آن به مخاطب را دارد از الگوهایی خاص استفاده کرده است تا با ایجاد هماهنگی بین معنا و ساختار، مفهوم و مضمون حاکم بر شعر نمود بیرونی داشته باشد

کلیدواژه ها:

زبان شناسی نقشگرا ، انسجام متنی ، تکرار ، مایکل هلیدی ، سامی مهدی.