تجلی سنت در احیا شیوه آموزش استاد شاگردی، با هدف نیل به اهداف متعالی توسعه پایدار در آموزش صنایع دستی

توسعه پایدار، به عنوان مفهومی نوظهور، در پی تهاجم گسترده مدرنیسم، به منابع محدود زیست جهان انسان، مطرح گردید. پیشروان توسعه پایدار، مبتنی بر رویکرد انتقادی به مدرنیسم و تحلیل و تبیین این تهاجم گسترده به منابع طبیعی و عینی کردن تبعات آن برای افکار عمومی، سعی در اصلاح فرایندها و بازگشت به دوران مصالحه با زمین، همچون عصر زنده مان سنتها، داشتند. بر این بستر انتقادی، توسعه پایدار با هدف پاسداشت منابع محدود زمین و با ارائه راهکارهایی در استفاده بهینه از منابع، از طریق مسئولیتبخشی اجتماعی به صاحبان صنایع در عین حفظ منافع آنها، شکل گرفت. با نگرشی به تاریخ و فرهنگ ایران، مفاهیم بنیادین توسعه پایدار، در زیست-شیوه ایرانیان در دل سنتها و تجلی آن در قالب هنرهای سنتی، جریان داشته است، سنتهای جانبخشی که مبتنی بر حفظ و پاسداشت طبیعت، از سینه استادکار، بر بستر شیوه آموزشی استاد-شاگردی، به جان مشتاق شاگرد منتقل میشده است. با بازخوانی این آموزه ها، مراتب تولید آثار صناعی بر بستر سنت های ایرانی، از نیازسنجی و انتخاب مواد اولیه مناسب، تا تولید محصول و آراستن به تزئینات عمدتا طبیعتگرایانه، همه و همه مبتنی بر حفظ و صیانت از طبیعت بوده است. در این پژوهش مبتنی بر روش اسنادی و تحلیل محتوا، ضمن تبیین بنیان های نظری توسعه پایدار و بازخوانی فرایند تولید در هنرهای صناعی، از طریق مطالعه تطبیقی این دو ماهیت، هدف بنیادین همسانی مفاهیم اساسی توسعه پایدار با سنت های جاری در فرایند تولید هنرهای صناعی استنباط میگردد، سپس با تکیه بر این یافته و در نظر گرفتن نقش اساسی آموزش در انتقال سنتهای منطبق با مفاهیم بنیادین توسعه پایدار، با رویکردی آینده پژوهانه، لزوم تغییر و بازنگری در آموزش عالی مدرن (عمدتا مبتنی بر بهره برداری روزافزون از منابع طبیعی) و رجعت به شیوه استاد–شاگردی (مبتنی بر سنت، در جهت بزرگداشت طبیعت و حفظ منابع انسانی)، با هدف انتقال مفاهیم اساسی توسعه پایدار، منطبق با سنتها، به نسلهای بعدی، نتیجه گرفته می شود

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، شیوه آموزشی استاد- شاگردی ، صنایع دستی ، آینده پژوهی