تحلیل چندصدایی شعر «غروبی ابدی» فروغ فرخزاد باتوجه به نظریه میخائیل باختین

منطق گفتگویی، جوهر اصلی اندیشه باختین در تمام سطوح فکری اوست. او منطق مکالمه را بنیان حیات انسانی می داند که سبب می­شود دریچه ­های جدیدی را از جهان­ بینی مبتنی بر مکالمه، در ذهن مخاطب بگشاید. این پژوهش بر مبنای روش توصیفی تحلیلی از طریق یادداشت ­برداری کتابخانه ای باهدف تبیین چندصدایی در شعر فروغ فرخزاد، بر مبنای نظریه میخائیل باختین انجام گرفته است. نتایج حاکی از آن است که: فروغ برای اینکه صدایش بهتر شنیده شود، از چندصدایی در شعرش استفاده نموده است و از طریق قائل شدن به تکثر آگاهی ها توانسته است به گونه ای هنرمندانه، مخاطب را با خود به فضای گفتمانی وارد کند. او برای ایجاد فضایی تعاملی، از گزاره ای پرسشی، امری و ندایی در شعرش، استفاده می­ کند. به ­علاوه او، با ایجاد تضاد و تقابل در کلامش، توانسته است، چندآوایی منحصربه فردی را  در سطح واژگان  پدید آورد، به­ گونه­ ای که هم زمان می ­توان صداهای غنایی، حماسی، امیدوارانه و مایوسانه، صلح­ طلب و ستیزه جویانه را، در کنار عناصر موجود در طبیعت، به وضوح مشاهده کرد. همچنین، فروغ در شعرش تاکید زیادی بر «سخن گفتن» دارد که این خود خفقان حاکم بر جامعه و مهری که بر دهان زنان، در جامعه مردسالار و زن­ستیز آن روز حاکم بوده، را نشان می­ دهد و شاعر قصد دارد این فضا را به محیطی تعاملی و گفتگو محور بدل سازد.

کلیدواژه ها:

چندصدایی ، گفتمان ، باختین ، فروغ ، منطق گفتگویی