ترسیم منحنی های عیار تناژ به روش های فرکتالی و مقایسه آن با روش های زمین آمار (مطالعه موردی: کانسار طلای کوه زر تربت حیدریه)

تغییرات ذخیره و عیار متوسط بر حسب تغییرات عیار حد که تحت عنوان منحنی های عیار- تناژ از آن نام می­برند، یکی از مهم ترین فاکتورهای سرمایه­گذاری و تحلیل ریسک و عدم قطعیت برای بهره­برداری از یک کانسار محسوب می­شود. به طور متداول، برای ترسیم این منحنی ها از اطلاعات اکتشافی استفاده کرده و به کمک روش های کلاسیک و زمین آمار این کار صورت می­گیرد. در این مقاله روش های جدید فرکتالی برای ترسیم این منحنی ها بکار برده شده است. در روش های فرکتالی بدون جایگزینی و یا حذف داده­های خارج از ردیف، می­توان یک رابطه­ی توانی بین داده­ها برقرار کرد. سپس به کمک این رابطه می­توان حجم (در صورت استفاده از متغیر ضخامت)، عیار متوسط (در صورت استفاده از متغیر عیار) و مقدار فلز (در صورت استفاده از متغیر عیار× ضخامت) کانسار را محاسبه کرد و به کمک آن ها منحنی های عیار-تناژ را ترسیم نمود. یکی از زون های کانی زایی کانسار طلای کوه زر تربت­حیدریه به عنوان مطالعه موردی استفاده شده است و به کمک روش های فرکتالی عددی- اندازه­ای و عیار- مساحت منحنی های عیار- تناژ آن محاسبه و ترسیم شده است. سپس نتایج به دست آمده با روش های مرسوم زمین آمار مقایسه شده است. محاسبات نشان می­دهد که حداقل اختلاف بین روش های زمین آمار و فرکتالی در برآورد ذخیره صفر و حداکثر ۲/۲۲% و برای عیار متوسط حداقل ۳/۰% و حداکثر ۴/۱۴% است. عدم وجود اختلاف معنی­دار بین نتایج توسط آمار توصیفی ثابت شده است. مهم ترین مزیت استفاده از روش های فرکتالی استفاده از داده­های خام، امکان برآورد با داده­های نامنظم و چگالی کم و محاسبات ساده­تر است.

کلیدواژه ها:

منحنی های عیار- تناژ ، مدل فرکتالی عددی- اندازه ای ، مدل فرکتالی عیار- مساحت ، کریجینگ ، کانسار طلای کوه زر