تبیین نگره پدیدارشناسی هوسرلی در بوطیقای اسپاسمنتالیسم و اشعار یدالله رویایی

یکی از مکاتب نوگرای شعر معاصر فارسی، اسپاسمنتالیسم است که یدالله رویایی و مجموعه ای از شاعران و همفکران وی در دهه ۱۳۴۰خورشیدی به جامعه ادبی عرضه کردند. این مکتب که با عنوان حجمگرایی یا شعر حجم نیز شناخته می شود در نظریه پردازی بر «تفکر حجمی» و تعبیراتی مانند حرکت در فضای حجمی، پریدن در طول و عرض وارتفاع، بعدسازی، رویت دگرگونه، افق ذهنی، دست بردن به ماورای پدیده، کشف، کنش ذهنی، حادثه ذهنی وامثال آن تاکید می نماید. وجود این تعابیر در واقع به دلیل نقش کانونی نگره فلسفی پدیدارشناسی در مبانی اسپاسمنتالیسم است چنانکه اصطلاح کنش فضایی (اسپاسمان) نیز از جلد هفتم سخنرانیهای فلسفی هوسرل که در سال ۱۹۰۷ ارائه گردیده اقتباس شده است. پدیدارشناسی هوسرلی از اوایل قرن بیستم میلادی باعث ایجاد موجی نو در ساحتهای مختلف فرهنگ، ادب، هنر و علوم مغرب زمین شده و نخبگان ادبی و هنری ایران را نیز تحت تاثیر قرار داده است. در اسپاسمنتالیسم نیز مانند پدیدارشناسی، «من» استعلایی فلسفی، شاعر با شک آوری و تعلیق تعاریف و قواعد معنایی، نحوی، دلالی، همنشینی و جانشینی کنش فلسفی خود را آغازمی نماید سپس با کنش ذهنی نیتمند ، به ایجاد روابط نوین و بی سابقه بین عناصر،کشف و بازتعریف پدیده ها اعم از مفاهیم و ساختارهای زبانی فرمهای نوین می آفریند. این پژوهش تحلیلی - تطبیقی با استناد به نظرات و نظریات یدالله رویایی و تحلیل پدیدارشناختی کنش شعرشناختی وی تلاش کرده است اشکال و ابعاد تاثیرپذیری رویایی و مکتب اسپاسمنتالیسم و فرمالیسم حجم را از پدیدارشناسی هوسرلی تبیین نماید.

کلیدواژه ها:

"ادموند هوسرل" ، "اسپاسمنتالیسم" ، "پدیدارشناسی" ، "شعر حجم " ، "یدالله رویایی"