بازنمایی منفی روحانیت جمهوری اسلامی ایران در رسانه های خارجی: دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی

تحلیل گفتمان انتقادی، علمی میان رشته ای است که به بررسی تعامل بین زبان، قدرت، نهادهای اجتماعی و ایدئولوژی می پردازد. در واقع نهادهای اجتماعی با توجه به فرهنگ و ایدئولوژی حاکم، شیوه های زندگی را شکل می دهند و در این امر از ابزارهایی که مهمترین آن زبان است استفاده می کنند. امروزه یکی از موثرترین پایگاه های بیان هدفمندانه گفتمان ها، رسانه ها هستند. از طریق رسانه های جمعی، نهادها بدون نشان دادن مستقیم روابط سلطه، تاثیرات ایدئولوژیک متناسب با اهداف ساختار اجتماعی مورد نظر خویش را بر جای می گذارند. هدف از تحقیق حاضر این است که بر پایه تحلیل گفتمان انتقادی وندایک به بررسی چگونگی استفاده ابزاری از زبان برای بازنمایی روحانیت جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود. روشی که برای انجام این پژوهش انتخاب شد روش تحلیل محتوای کمی و کیفی است. بدین منظور به صورت انتخاب تصادفی اخبار چهار شبکه خبری خبرگزاری پرسنزا، واشینگتن پست، خبرگزاری مانیتورینگ حقوق بشر ایران و تارنمای شورای ملی مقاومت ایران در حوزه اخبار مربوط به روحانیت جمهوری اسلامی ایران جستجو و تحلیل شد. با بررسی این اخبار چنین نتیجه گرفته می شود که این رسانه ها (به ترتیب) با استفاده از راهبردهای وحشت آفرینی، ترفند و تخصیص نقش منفی و نیز نقض ارزش ها و هنجارهای مقبول جامعه بشری از سوی روحانیت و هشدار سعی در وارونه نمایی نقش و جایگاه ارزشی این قشر در کشور دارند.

کلیدواژه ها:

تحلیل گفتمان انتقادی ، بازنمایی ، روحانیت ، ایدئولوژی ، وندایک