نامیدن و هنجارمندی: درآمدی بر الاهیات قرآنی و عرفانی

شناختن نام دینی چیزها، یعنی نامی که از منظر الاهی بر چیزها نهاده می شود، جایگاه بلندی در الاهیات قرآنی و الاهیات عرفانی دارد و از اهمیت ویژه ای در سیر و سلوک معنوی و اخلاقی برخوردار است. این مقاله می کوشد نشان دهد که (۱) چرا چنین است؟؛ (۲) نامهای دینی با نامهای عرفی، که از منظرهای دیگر بر چیزها نهاده می شود، از حیث مدلول و محتوای توصیفی و هنجاری تفاوت معناداری دارند؛ و (۳) نامهای دینی هم معرفت بخش اند و هم انگیزه بخش؛ یعنی هم کارکرد نظری دارند و هم کارکرد عملی، و هم منبع معرفت دینی نظری (الاهیات نظری) اند و هم منبع معرفت دینی عملی (الاهیات عملی). ساختار مقاله چنین است: بخش (۱) تحلیلی از سرشت نامگذاری و انواع آن به دست می دهد. بخش (۲) سرشت معرفت دینی و معرفت عرفانی را شرح و بسط می دهد. بخش (۳) به تفاوت نامگذاری الاهی با نامگذاری انسانی می پردازد. بخش (۴) به بررسی سبک زندگی دینی و ربط و نسبت آن با منظر الاهی و نامهای دینی می پردازد. بخش (۵) نشان می دهد که سر نیاز بشر به دین، وحی و نبوت چیست. در بخش (۶) از باب مطالعه ی موردی برخی از نامهای خداوند در قرآن به همراه تفسیر عرفانی آنها و دلالت های هنجاری شان شرح داده می شوند. بخش (۷) نامهای رحمانی و نامهای شیطانی را مقایسه می کند؛ و بخش (۸) به نتیجه گیری اختصاص دارد.

کلیدواژه ها:

نامیدن و هنجارمندی ، نامگذاری الاهی ، نامهای دینی ، الاهیات نظری و الاهیات عملی ، الاهیات قرآنی ، خدا در قرآن ، الاهیات عرفانی.