بازشناسی نقش و جایگاه ارتش در تحولات سیاسی- اجتماعی مصر؛ پیش و پس از سقوط دولت مرسی

شاید بی راه نباشد اگر گفته شود که تولد مصر جدید همراه با ایجاد ارتش به سبک جدید و به تقلید از ارتش های مدرن اروپایی بوده است؛ بنابراین، در خوانش بسیاری از تحولات و فرایندهای سیاسی و رویدادهای نظامی، امنیتی و سیاسی و حتی اقتصادی این کشور پس از استقلال رسمی، ارتش به گونه ای بی بدیل و منحصربه فرد نقش داشته است. ارتش مصر دو بار مسیر تاریخ سیاسی این کشور را تغییرداده است؛ بار نخست، دخالت ارتش به انقلاب سال ۱۹۵۲ و سرنگونی ملک فاروق، پادشاه این کشور انجامید و بار دوم در روز سوم ژوئیه ۲۰۱۳، یعنی ۶۱ سال بعد، به سقوط دولت محمد مرسی ختم شد.  نوشتار حاضر تلاش دارد با بهره گیری از روش تحلیلی- تاریخی، چرایی این مهم را واکاوی کند. نتایج تحقیق نشان می دهند که با توجه به نقش تاریخی- سیاسی ارتش مصر در فرایند دولت – ملت سازی در این کشور و اینکه همه رهبران مصر به استثنای محمد مرسی، پیشینه نظامی داشته اند، می توان مدعی شد که در مصر به استثنای دوران کوتاه مرسی، همواره حکومت نظامیان، حاکم بوده است؛ بااین حال، موفقیت ارتش مصر در تامین ثبات و آرامش در دوره پس از کودتا و جایگاه آینده آن در صحنه سیاسی، تاحد زیادی به نحوه تعامل آن با گروه های فعال در صحنه داخلی مصر ازجمله اخوان المسلمین و چگونگی برقراری توازن در روابط با قدرت های خارجی بستگی خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

مصر ، سیاست و حکومت ، ارتش ، خاورمیانه ، اخوان المسلمین ، دولت مرسی