بررسی ایدئولوژی قیام عاشورا مبتنی بر بیانات امام حسین (ع) در ۶۱-۶۰ ه.ق به روش نظریه پردازی داده بنیاد

اهمیت نهضت امام حسین (ع) و لزوم شناخت صحیح آن، موجب شده است که تتبع و تحقیق در این حوزه همواره مورد اهتمام اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان باشد. با وجود تاملات فراوان در این خصوص؛ همچنان خلا تحصیل یک مدل اندیشگانی منسجم در این حوزه که مبتنی بر بیانات رهبری این نهضت عظیم که در عرصهی نظر و عمل فعالانه وارد شده است، احساس می شد. با امعان نظر به اهمیت موضوع و در امتداد تلاشهای صورت گرفته در این عرصه، درصدد برآمدیم تا با تاملی مجدد، پژوهشی روشمند در این حوزه با استفاده از روش «نظریه پردازی داده بنیاد» به دست دهیم.برآیند تحلیل بیانات شریف امام از آغاز تا انجام نهضت حاکی از آن است که قیام امام در زمانی رخ داد که فضای کلی حاکم بر جامعهی اسلامی، به گونه ای محسوس با تعالیم اسلامی ناهم سو بوده است. در این میان به خلافت رسیدن یزید که آن نیز معلول یک سلسله از کنشهای اجتماعی منافی با حقمداری بود، اسلام را در معرض خطر و تحریف قرار داد. درواقع با تشخیص عدم صلاحیت حاکمیت وقت به عنوان چالش اصلی جامعه و در نظر داشتن زمینه ها و علل آن، راه حلی بنیانی مدنظر بوده؛ ضمن آنکه راهکارهای فرعی و راهبردهایی نیز به مقتضای شرایط متفاوت نهضت اتخاذشده است. درنهایت قیام، در دو حالت متفاوت ترسیم شده که هرکدام بنا بر شرایط و مقتضیات مطلوب قلمداد میشود.

کلیدواژه ها:

Imam Hosayn (pbuh) ، Rise of Ashura ، Ideology ، Grounded theory