شاخص های رفتاری و احساسات سرمایه گذاران در خصوص ریسک پذیری سبد سهام

هدف: این پژوهش با هدف ارائه شاخص های رفتاری و احساسات سرمایه گذاران در خصوص ریسک پذیری سبد سهام انجام شد.   روش شناسی: این تحقیق از پارادایم تفسیری و روش تحلیل مضمون استفاده کرده است. در مرحله کیفی، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، ۱۶ مصاحبه با سرمایه گذاران انجام شد تا اشباع نظری حاصل شود. داده های مصاحبه ها از طریق کدگذاری باز تحلیل شدند و شبکه ای از مضامین مرتبط با احساسات و واکنش های رفتاری سرمایه گذاران در قبال ریسک پذیری سبد سهام استخراج گردید. این مضامین در ۴۶ مضمون پایه، ۱۵ مضمون سازمان دهنده و ۴ مضمون فراگیر شامل سوگیری های ادراکی، سوگیری های قضاوتی، سوگیری های احساسی (عاطفی) و عوامل فرهنگی دسته بندی شدند. در مرحله کمی برای اعتبارسنجی مدل کیفی، پرسشنامه ای بر اساس یافته های کیفی طراحی و توسط ۲۵۶ نفر از کارشناسان و مدیران در حوزه بورس اوراق بهادار و اساتید دانشگاهی تکمیل شد. برای ارزیابی پایایی و روایی، آلفای کرونباخ و میانگین واریانس استخراج شده برای تمامی مولفه ها محاسبه شد که به ترتیب بالاتر از ۰.۷ و ۰.۵ بود و مقدار پایایی ترکیبی نیز از آستانه ۰.۷ بیشتر بود.   یافته ها: بر اساس یافته های کمی، اعتبار هر چهار مضمون فراگیر شامل سوگیری های ادراکی، قضاوتی، احساسی و عوامل فرهنگی تایید شد. نتایج رتبه بندی مضامین فراگیر نشان داد که سوگیری قضاوتی، با میانگین امتیاز ۵.۱۳، ازلحاظ قابلیت وقوع و تاثیرگذاری، بالاترین رتبه را در بین شاخص ها داشت و به طور قابل توجهی بر احساسات و واکنش های رفتاری سرمایه گذاران در خصوص میزان ریسک پذیری سبد سهام تاثیر می گذارد. به همین ترتیب، سایر شاخص ها شامل سوگیری های ادراکی، عوامل فرهنگی و سوگیری های احساسی در رتبه های بعدی قرار گرفتند.   نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که سوگیری های قضاوتی نسبت به سایر سوگیری ها نقش برجسته تری در شکل دهی احساسات و واکنش های رفتاری سرمایه گذاران در برابر ریسک پذیری سبد سهام ایفا می کند. این یافته ها می تواند به تحلیلگران و مدیران مالی در طراحی استراتژی های بهینه برای مدیریت رفتار سرمایه گذاران کمک کند.

کلیدواژه ها:

رفتار سرمایه گذاران ، مالی رفتاری ، سبد سهام ، ریسک پذیری