اعتبارسنجی دلائل روایی وحدت زوج سوره های «ضحی- انشراح» و «فیل – قریش» در فقه امامیه

در موضوع قرائت سوره در نمازهای واجب، در فقه امامیه، تاکید شده که یک سوره ی کامل قرائت شود، نه کمتر و نه بیشتر؛ اما در مورد نهی از قران سور، در برخی روایات، جمع بین دو زوج سوره ضحی – انشراح و فیل – قریش استثناء شده است. این مساله زمینه ی شکل گیری احکام دیگری را به تدریج فراهم آورد. ابتدا موضوع «وحدت این زوج سوره ها» و سپس «عدم نیاز به قرائت بسمله بین آن ها» توسط برخی فقهای امامیه مطرح شد و در مقاطعی از تاریخ فقه امامیه به شهرت نیز رسید. از آن جایی که انگاره ی «وحدت زوج سوره ها» با لوازم و آثار خود در فقه امامیه، بر اساس برخی روایاتی شکل گرفته که به صورت تصریحی یا تلویحی این موضوع را افاده می کنند، با توجه به سیر تحول منبع شناختی این روایات و تحلیل ارزش سندی و دلالت متنی آن ها بر اساس رویکرد متقدمین و متاخرین علمای امامیه، در مورد میزان اعتبار این روایات برای حکم به وحدت به این نتیجه رسیدیم: روایاتی که صراحت در وحدت سور دارد ضعف های سندی دارند و حتی احتمال صدور تقیه ای در مورد آن ها وجود دارد و روایات جمع نیز هرچند از نظر سندی معتبر است اما علاوه بر تعارض بین آن ها، از نظر دلالی، وحدت سور را اثبات نمی کنند.

کلیدواژه ها:

وحدت سور ، اعتبارسنجی سندی - متنی ، ضحی- انشراح ، فیل – قریش ، فقه امامیه