بررسی جایگاه و تجلی نوشتار و هنر خوشنویسی، در پارچه ها و پوشش های اسلامی ایرانیان از منظر سنت گرایان

خط به عنوان یکی از مهم ترین شاخصه های هنر در دوران اسلامی، دارای جایگاه والایی بوده و بر روی بسیاری از پارچه ها و لباس ها نقش می شده است. در دوران اسلامی پارچه هایی که دارای نوشتار بودند، اصطلاحا «پارچه طراز» نامیده می شدند. این پارچه، از منسوجات نفیس و باارزش در دربار حکمرانان بود که بر روی آن، نام ها و نشان های خلفا و حکمرانان از طریق سوزن دوزی یا شیوه تاپستری نقش می زدند. این پژوهش از نوع توصیفی بوده و خط نوشته های پارچه ها طراز و لباس های دارای نوشتار را از منظر سنت گرایان مورد بررسی قرار داده است. این مقاله بر این است تا علاوه بر بررسی پارچه های طراز و مضامین و کارکردهای آن، جایگاه و اهمیت خط نوشته را بر روی منسوجات و پوشش ایرانی- اسلامی از قرون اولیه هجری از منظر سنت گرایی مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور با بررسی های تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و هنری ادوار مورد نظر و جایگاه دین و مذهب و اعتقادات در دوران اسلامی و نیز با توجه به پژوهش های انجام شده درباره خط و نوشتار در پارچه ها در دوران اسلامی و تحلیل تصاویر پارچه های طراز بدست آمده از این ادوار در ایران این نتایج حاصل گشت، که استفاده از خط و نوشتار در پارچه ها و لباس های اسلامی علاوه بر جایگاه مهم و زیباشناسانه ای که نوشتار و خوشنویسی در کنار سایر نقوش دارد، از منظر دینی و اسلامی و کاربرد مفهومی آن نیز نوشتار در پارچه ها و لباس های دوران اسلامی، در ایران نیز دارای جایگاه ویژه مذهبی بوده است.

کلیدواژه ها:

خوشنویسی ، پارچه طراز ، منسوجات اسلامی ، سنت گرایی