تدوین مدل توسعه شهری مبتنی بر حمل ونقل ریلی در شهر مشهد (نمونه موردی: خط ۲ قطار شهری مشهد)

در این تحقیق به تدوین مدل توسعه شهری مبتنی بر حمل ونقل ریلی در خط ۲ قطار شهری مشهد پرداخته شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ رویکرد، اکتشافی و تبیینی می باشد. برای انجام تحقیق از روش آمیخته در دو فاز کیفی و کمی بهره گرفته شد. در فاز اول، با استفاده از رویکرد استقرائی و استفاده از صیغه کیفی از طریق تحلیل محتوا و اجرای تئوری داده بنیاد اقدام به شناسایی ۷ بعد و ۲۱ مولفه موثر بر مدل شد. اطلاعات مورد نیاز در فاز کیفی از طریق مصاحبه با ۱۲ نفر از کارشناسان و خبرگان شهرسازی و حمل ونقل که تعداد آنها به روش نمونه گیری گلوله برفی هدفمند تعیین گردید، جمع آوری شد. همچنین، در بخش کمی، داده های مورد نیاز از طریق توزیع پرسشنامه محقق ساخته در دو بخش شمالی و جنوبی مسیر مترو خط ۲ و در بین شهروندانی که عمدتا از مسیر مترو خط ۲ شهر مشهد برای تردد استفاده می کنند به دست آمد که در نهایت، تعداد ۸۰ پرسشنامه در بخش شمالی مسیر مترو خط ۲ و تعداد ۹۲ پرسشنامه در بخش جنوبی مسیر مترو خط ۲ جمع آوری گردید. در ادامه جهت تبیین مدل طراحی شده، از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری از طریق نرم افزار SMART PLS استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد، در هر دو بخش جنوبی و شمالی و با اطمینان ۹۵ درصد: حمل ونقل ریلی بر توسعه کریدوری، توسعه کریدوری بر استراتژی توسعه شهری، عوامل بیرونی بر استراتژی توسعه شهری و استراتژی توسعه شهری بر توسعه پایدار شهری موثر است. همچنین، در بخش جنوبی مسیر مترو خط ۲ در سطح اطمینان ۹۵ درصد عوامل درونی بر استراتژی توسعه شهری و زیرساخت ها بر استراتژی توسعه شهری موثر می باشد؛ اما، در بخش شمالی مسیر مترو خط ۲ عوامل درونی و زیرساخت ها بر استراتژی توسعه شهری موثر نیست.

کلیدواژه ها:

توسعه شهری ، توسعه کریدوری ، زیرساخت ها ، حمل ونقل ریلی ، قطار شهری مشهد