طراحی بازی های آموزشی مبتنی بر نظریه ذهن و بررسی اثربخشی آن بر ارتقای سطح کفایت اجتماعی و عزت نفس کودکان با کم توانی ذهنی خفیف

مقدمه: یکی از نقایص اساسی کودکان با کم توانی ذهنی که در اغلب کارکردهای آن­ها اختلال عمده ای ایجاد می­کند، نظریه ذهن ضعیف است. هدف: این پژوهش به منظور طراحی بازی­های آموزشی مبتنی بر نظریه ذهن و تعیین اثربخشی آن بر کفایت اجتماعی و عزت نفس کودکان با کم توانی ذهنی خفیف انجام شد. روش: پژوهش حاضر یک پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان با کم توانی ذهنی خفیف شهر تهران در مقطع ابتدایی دوم بود که در سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ در مدارس استثنایی مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش ۲۸ دانش آموز پسر بود که با نمونه گیری دردسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه ۱۴ نفره آزمایش و کنترل گمارده شد. ابزارهای پژوهش آزمون نظریه ذهن استیرنمن (۱۹۹۹)، مقیاس کفایت اجتماعی فلنر (۱۹۹۰) و مقیاس عزت نفس روزنبرگ (۱۹۶۵) بود. برنامه مداخله ای طی ۲۴ جلسه ۹۰ دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا و دو ماه بعد، پیگیری انجام شد. جهت تحلیل داده­ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد که برنامه آموزشی پژوهش حاضر از اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار است. همچنین، این برنامه تاثیر معناداری بر بهبود نظریه ذهن، کفایت اجتماعی و عزت نفس داشت (۰۰۱/۰p< ) و این تاثیر با گذشت دو ماه همچنان پایدار بود. نتیجه گیری: والدین، معلمان، روان­شناسان و مراکز توانبخشی می­توانند از بازی­های موجود در برنامه آموزشی این پژوهش جهت بهبود نظریه ذهن، کفایت اجتماعی و عزت نفس کودکان با ناتوانی هوشی خفیف بهره بگیرند.

کلیدواژه ها:

: play ، self-esteem ، social adequacy ، intellectual disability ، theory of mind ، بازی ، عزت نفس ، کفایت اجتماعی ، کم توانی ذهنی ، نظریه ذهن