نقش برنامه درسی ضمنی در ساختاردهی باورها و رفتارهای فراگیران

برنامه درسی به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای تربیتی، نقش کلیدی در آموزش و پرورش فراگیران ایفا می کند. در کنار برنامه های درسی رسمی که به صورت هدفمند طراحی شده اند، برنامه درسی ضمنی نیز به عنوان بخش غیررسمی اما تاثیرگذار فرآیند آموزشی مطرح است. این برنامه شامل پیام ها، ارزش ها و الگوهایی است که به طور غیرمستقیم و ناخواسته از طریق محیط مدرسه، تعاملات معلمان و فراگیران و ساختارهای اجتماعی آموزش منتقل می شود. نقش برنامه درسی ضمنی در شکل دهی باورها و رفتارهای فراگیران از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا تاثیرات آن غالبا عمیق تر از برنامه درسی رسمی است و به شکل گیری شخصیت و نگرش های فراگیران کمک می کند. در بسیاری از نظام های آموزشی، تمرکز اصلی بر طراحی و اجرای برنامه درسی رسمی است، اما شواهد نشان می دهد که برنامه درسی ضمنی نیز تاثیر قابل توجهی بر باورها، نگرش ها و رفتارهای فراگیران دارد. این تاثیرات که گاه مثبت و گاه منفی هستند، به طور ناخواسته در فرایند تربیتی نمود می یابند. مسئله اصلی این است که چگونه برنامه درسی ضمنی می تواند به طور موثر در جهت تقویت ارزش ها، هنجارها و مهارت های اجتماعی مناسب هدایت شود و چه عواملی بر موفقیت یا ناکامی این فرایند تاثیرگذارند. درک نقش برنامه درسی ضمنی در شکل دهی شخصیت و رفتار فراگیران می تواند به مربیان و سیاست گذاران آموزشی کمک کند تا محیط های آموزشی موثرتری طراحی کنند. با شناخت ابعاد ضمنی برنامه درسی، می توان از فرصت های نهفته آن برای ارتقاء کیفیت تربیتی و پرورش شهروندانی مسئولیت پذیر استفاده کرد. از سوی دیگر، شناسایی پیامدهای منفی احتمالی این برنامه می تواند به کاهش اثرات مخرب آن و بهبود فرایند آموزش کمک کند.

کلیدواژه ها:

برنامه درسی ضمنی ، باورها ، رفتارها ، فراگیران ، محیط آموزشی ، تعاملات اجتماعی.