مروری بر رسم نقشه علم و روش شناسی آن

هدف: هدف این مقاله ارائه تعریفی از نقشه علم، مرور پژوهش های رسم نقشه علم در جهان و ایران است تا خوانندگان با معیارها و روش های انجام این گونه پژوهش ها آشنایی بیشتری یابند.                             روش شناسی: این مقاله از طریق مطالعه اسنادی سعی در یافتن نظریه ها، فنون، روش ها و افراد پیشتاز در رسم نقشه علم دارد.                             یافته ها: یافته­های پژوهش نشان داد که پژوهش ها و بازنمون های بصری از علم بیش از پنج دهه، در مطالعات علم سنجی جهان قدمت دارد؛ درحالی که قدمت آن در ایران به بیش از یک دهه می رسد. علی رغم به کارگیری تکنیک های متنوع و روش پیمایش، تحلیل استنادی به عنوان روش پذیرفته شده برای رسم نقشه جایگاه خود را حفظ کرده است. بیشتر پژوهش های اخیر در این حوزه، طی یک فرایند شش مرحله ای که با گردآوری سنجه استناد آغاز می شود، اشتراک دارند؛ درحالی که واحد تحلیل می تواند متنوع باشد.                             نتیجه گیری: نتایج نشان داد که پژوهش های خارج از کشور در سطح کلان و پژوهش های داخل کشور در سطح خرد انجام شده است و در این نوع پژوهش ها رویکرد تکنیک گرا بر رویکرد نظریه محور پیشی دارد.

کلیدواژه ها:

نقشه علم ، علم سنجی ، مصورسازی ساختار علم