درایو ژنی: چالش ها و مخاطرات امنیت زیستی

با توسعه فناوری ویرایش ژنی مبتنی بر کریسپر، انقلاب دوم زیست شناسی آغاز گردید و امیدها جهت درمان بیماری ­های صعب­ العلاج، قوت گرفت. اما در کنار فواید مثبت این فناوری، مخاطرات آن در قالب طراحی عوامل زیستی نوپدید هم برجسته شد. در این راستا، خرابکاری ژنومی با هک DNA و استفاده از درایوهای ژنی (Gene Drive) مورد توجه قرار گرفت. برای اولین بار در سال ۲۰۱۸، ویرایش ژنوم به فهرست سالانه تهدیدات ناشی از سلاح های کشتار جمعی اضافه شد و یکی از سازمان­ های دیده ­بان زیست فناوری به نام ETC نگرانی خود را از درایوهای ژنی یا بمب­ های ژنی، مطرح کرد و اذعان داشت درایوهای ژنی می توانند برای هدف قرار دادن میکروبیوم انسان­ ها یا منابع اصلی غذایی، مسلح گردند. همچنین Bill Gates در مورد چگونگی گسترش سریع تغییرات ژنتیکی در جمعیت پشه ­ها و منقرض کردنشان توسط فناوری درایوژنی، توضیحاتی ارائه کرد. با استفاده از فناوری ویرایش ژن، درایوهای ژنی را می توان به ­واسطه حشرات به سرعت در میان یک جمعیت شایع نمود. در نتیجه ما باید نحوه صحیح برخورد با این فناوری جدید که می ­تواند مفید و از طرفی دیگر تهدیدکننده باشد را بیاموزیم. در این مقاله چالش ­ها و مخاطرات درایوژنی از نظر امنیت زیستی و احتمال تسلیحاتی شدن آن ­ها به شکل بمب­ های ژنی، بررسی و ارزیابی می­ گردد. مطالعه حاضر با تفسیر اطلاعات حاصل از مقالات و کتاب­ های علمی و جستجوی کلیدواژه­ های Gene drive ،Daisy drive ،Biothreate و CRISPR در وبگاه­ هایی چون NCBI ،Google ،Scopus ،Sciencedirect و Pubmed انجام شد.

کلیدواژه ها:

درایو ژنی ، کریسپر ، امنیت زیستی ، بمب ژنی