بررسی تطبیقی عقد ضمان از منظر حقوق مدنی و حقوق تجارت با تاکید بر اصل آزادی اراده در روابط تجاری

ضمان در لغت به معنای بر عهده گرفتن، کفیل شدن، التزام و تعهد میباشد.کلمه «ضمان» در اصطلاح فقهاء به معنی «تعهد» و «بر عهده گرفتن» است، و در حقوق کنونی گاه مرادف با «مسئولیت» نیز به کار میرود. در اصطلاح حقوقی ضمان دارای دو معنی است: معنی اعم و آن تعهد به مال و یا نفس انسان است و به این معنی ضمان شامل حواله و کفالت میشود و معنی اخص و آن تعهد به مال است که در ذمه دیگری قرار دارد که ضمان عقدی میباشد. مطابق اصل آزادی اراده طرفین معامله میتوانند توافقات خود را من باب مندرجات عقد ضمان مدنی یا عقد ضمان حقوق تجارت اعمال کنند. در عقد ضمان، پس از وقوع عقد، ذمه مدیون اصلی (مضمون عنه) بری می شود و فقط ذمه ضامن در مقابل طلبکار (مضمون له) مشغول میشود، به عبارت دقیقتر دین از مدیون اصلی به ضامن منتقل میشود. در قانون مدنی طبق ماده ۶۹۸ و در قانون تجارت طبق ماده ۴۰۳ ضمان نقل ذمه را به عنوان اصل پذیرفته اند. عقد ضمان در حقوق تجارت تمایل به سمت کسب سود داشته و مغابنه ای به حساب می اید چرا که ضامن نیزبا قید عدم پرداخت توسط مدیون اصلی پا به عرصه می گذارد و ایفای دین می کند لذا مراد اصلی احسان به مدیون نمی باشد بلکه هدف حفظ موضع و کسب سود بیشتر است.

کلیدواژه ها:

عقد ضمان ، ضمانت ، نقل ذمه ، ضم ذمه ، حقوق مدنی ، حقوق تجارت ، اصل آزادی اراده ، روابط تجاری