تحلیل محتوای کتاب های علوم تجربی از جهت میزان توجه به محیط زیست

این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب های علوم تجربی از جهت میزان توجه به محیط زیست انجام شده است این پژوهش از نظر هدف، پژوهشی کاربردی می باشد و از نظر جمع آوری داده ها از نوع تحلیل محتوا می باشد جامعه آماری پژوهش، کتب درسی علوم تجربی دوره اول متوسطه (پایه هفتم، هشتم و نهم) در سال تحصیلی ۱۴۰۳_۱۴۰۲ است و تمام محتوای جامعه آماری به دلیل حجم پایین، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند و نمونه برابر جامعه بوده است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش چک لیست یا سیاهه تحلیل محتوا میباشد که روایی آن توسط متخصصان مربوطه تایید شده است. در این پژوهش کتب درسی در چهار بعد متون، تصاویر، فعالیت ها و اهداف بررسی شده اند جهت تجزیه تحلیل از آنتروپی شانون استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که در کتب علوم تجربی پایه هفتم، هشتم و نهم در مجموع ۵۲ هدف از کل اهداف یادگیری به موضوع محیط زیست اختصاص داده شده است و از کل محتوای مربوط به محیط زیست، با احتساب اهداف یادگیری، ۵۵/۶۲% در قالب متن، ۲۷/۰۲% در قالب تصاویر و ۷۱/۹۵% در قالب فعالیت ها ارائه شده است. در مجموع در کتب علوم سه پایه، مولفه منابع طبیعی با ۳۸/۲۴% بیشتر از سایر مولفه ها مورد توجه قرار گرفته و پس از آن نیز به سایر مولفه ها بدین شرح توجه شده است: رابطه انسان و محیط زیست ۸۵/۳۷%، اکوسیستم ۲۵/۹۷%، مخاطرات طبیعی ۱۸/۱۶%، منابع انرژی در محیط زیست ۴/۹۳%، مدیریت محیط زیست ۴/۸۱% و پس از آن کمترین توجه به مولفه آلودگی های محیط زیست با ۱/۴۹% معطوف است. در میان کتب علوم تجربی دوره اول متوسطه، پایه هفتم بیشترین و پایه هشتم کمترین توجه را به مولفه های محیط زیست داشته اند. این یافته ها نشان از این دارد که در کتب علوم تجربی دوره اول متوسطه کمبودهایی در میزان توجه به محیط زیست وجود دارد که باید جبران شود.

کلیدواژه ها:

تحلیل محتوا ، کتاب های علوم تجربی ، محیط زیست ، دوره اول متوسطه.