تبیین اصل برائت کیفری در دادرسی عادلانه در تطبیق با رویکرد تحلیل اقتصادی حقوق

اصل برائت کیفری به عنوان یکی از اصول بنیادین حقوقی، در نظام های قضایی مختلف جهان جهت رعایت دادرسی عادلانه جایگاهویژه ای دارد. این اصل به معنای بیگناه بودن هر فرد تا زمان اثبات جرم او در دادگاه صالح و با رعایت تمامی ضمانت های قانونی استو تا زمانی که جرم فردی به طور قانونی ثابت نشود، باید او را بیگناه فرض کرد. در این مقاله به بررسی مفهوم، اهمیت، مبانی ومحدودیت های اصل برائت کیفری پرداخته شده است و جنبه های مختلف رعایت این اصل شامل بار اثبات اتهام، کیفیت اثبات جرمو رفتار مقامات مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین جایگاه این اصل در حقوق ایران و تطبیق آن با اسناد بین المللی حقوق بشرمورد تحلیل قرار گرفته و ادله اثباتی آن در شرع مقدس ارائه شده است. اصل برائت کیفری نه تنها از منظر حقوقی بلکه از رویکرداقتصادی نیز قابل تحلیل است و این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته و شیوه گردآوری اطلاعات در آن بهره گیری ازمنابع کتابخانه ای است، با ترکیب دیدگاه های حقوقی و اقتصادی، به بررسی جامع اصل برائت کیفری پرداخته است. تحلیل اقتصادیحقوق با بررسی تابع سود و زیان مربوط به اجرای این اصل، به ارزیابی کارایی و اثربخشی آن میپردازد و تلاش میکند تا به اینسوال پاسخ دهد که آیا اجرای کامل این اصل از نظر رویکرد تحلیل اقتصادی حقوق توجیه پذیر است و به دنبال تقویت این اصلبنیادین حقوقی و افزایش کارایی سیستم قضایی است. با وجود اهمیت اصل برائت کیفری در دادرسی عادلانه، به موجب اقتضائاتعدالت حقوقی و مصالح عمومی محدودیتهایی نیز در قالب اماره مجرمیت وجود دارد که اعمال آن باید به صورت استثنایی و تنهادر موارد ضرورت اعمال شود و با رعایت همه اصول دادرسی عادلانه همراه باشد.

کلیدواژه ها:

اصل برائت کیفری ، دادرسی عادلانه ، حقوق و اقتصاد ، تحلیل اقتصادی حقوق