تحلیل انتقادی بدعت ها و بدایع نیما یوشیج

نیما یوشیج که شعر هزارساله فارسی را وارد عرصه تازه ای کرد، خود نتوانست بوطیقای شعرش را بشناساند و برای شناساندن مبانی نظری و زیبایی شناسانه شعر آزاد به جامعه ادبی نخستین گام ها را شاگردان او برداشتند. مهدی اخوان ثالث یکی از پیروان نیماست که در حوزه معرفی شعر نیما و ویژگی های آن به عقیده بسیاری از پژوهشگران دارای جایگاهی برجسته است. در این مقاله کوشش شده است تا آنچه اخوان از مبانی شعر نیما دریافته و به جامعه شناسانده با تحقیق در آرای او کشف شود. به همین منظور در پژوهش پیش رو فصول مختلف کتاب بدعت ها و بدایع نیما یوشیج با روش «تحلیل انتقادی» بررسی و تحلیل شده است. با بررسی فصول این کتاب مشخص می شود که اخوان گاه دریافت اشتباهی از ویژگی مدنظر نیما داشته است؛ ازجمله در مسئله سکوت چندساله نیما، «آرمونی و کمپوزوسیون» و «ابژکتیو و سوبژکتیو» در آرای نیما. همچنین زوایایی از شعر و نظریه نیما نزد وی نامکشوف مانده یا آن چنان که باید به آن نپرداخته است؛ مواردی چون: «ارتباط وزن با آرمونی» در دیدگاه نیما و «ابهام»، «طبیعت گرایی» در شعر او. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر این است که اخوان در هر فصل از کتابش به معرفی ویژگی ای از شعر نیما پرداخته است که جزو ویژگی های اساسی و نوآوری های شعر اوست و اشتباهات او عمدتا به دلیل تازگی مباحث مطرح شده توسط شعر نیما و نیز اهتمام نداشتن نیما در معرفی بوطیقای شعرش بوده است. مقالات اخوان ثالث به عنوان یکی از پیشگامان معرفی نیما در شناساندن شعر نیما و ظرایف آن بسیار تاثیرگذار بوده است.

کلیدواژه ها:

مهدی اخوان ثالث ، بدعت ها و بدایع نیما یوشیج ، تحلیل انتقادی ، بوطیقای شعر آزاد