برنامه درسی و عدالت آموزشی (مطالعه موردی مدارس ژاپن)

عدالت و تحقق آن همواره یکی از اصلی ترین شعارها در عرصه آموزش است. ایده پردازی درباره عدالت یک سنت دیرپاست که می تواند به درک مشتقات مفهومی عدالت همچون عدالت اجتماعی، عدالت جنسیتی، عدالت نژادی، عدالت توزیعی و غیره کمک کند. لذا تبیین عدالت تربیتی نیز چون دیگر راه ها در گرو ملاحظاتی است که به ارجمندی عدالت مربوط می شوند و به برداشت های ما از نسبت عدالت با مطلوبیت و همچنین دلایلی که برای اعتبار اصول عدالت ارائه می شود، بستگی دارد. طرز فکر ژاپنی در مورد آموزش تفاوت چشمگیری با بسیاری از کشورهای دیگر دارد. در نظام آموزشی ژآپن تاکید زیادی بر کسب مهارت های حل مسئله می شود به طوری که به طور متوسط در مدارس حدود ۶۰% از مسئله های درس ریاضی عملا با دانش آموزان کار می شود اما دانش آموزان ژاپنی قادر هستند در آزمون های جهانی ریاضی نمرات به مراتب بالاتری به نسبت مثلا دانش آموزان امریکایی که ۸۲% مسائل ریاضی را در کلاس حل می کنند کسب کنند. علت کاملا روشن است و آن اینکه در مدارس ژاپن تمام تمرکز معلم نه بر یاد دادن ریاضی بلکه برای تشویق دانش آموزان به تفکر ریاضی و حل مسئله است بنابراین حتی با وجود اینکه تعداد مسئله های حل شده به ظاهر کمتر است اما دانش آموزان به سبب تمرین کار ذهنی و خلاقیت در پیدا کردن راه حل مسئله، توانایی بیشتری در انجام محاسبات و حل مسائل ریاضی دارند اما بسیاری از همتایان آنها در سایر نظام های آموزشی جهان به سبب تمرکز بر حفظ راه حل، عملا قادر نیستند توانایی تفکر ریاضی را در خود پرورش دهند و عملکرد ضعیف تری در آزمون های جهانی ریاضی از خود نشان می دهند.

کلیدواژه ها:

عدالت آموزشی ، تفکر خلاقانه ، مدرسه ، جامعه ، معلم ، ژاپن