نماد خورشید در باورهای باستانی و انعکاس مفاهیم آن در شعر سهراب سپهری و نقش چلیپا

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 81

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISLART-21-54_019

تاریخ نمایه سازی: 29 آبان 1403

چکیده مقاله:

خورشید ارزش و احترام و تقدسی زیادی نزد مردمان باستان داشت و عنوان خدایی به آن اطلاق می کردند. این ارزشمندی سبب شده است تا به کرات در آثار ادبی و هنری ایرانیان نماد خورشید کاربرد داشته باشد. هدف از نگارش این سطور دریافت اندیشه ها و باورهای آن مردمان در زمینه این پدیده عظیم آسمانی و بررسی تطبیقی آن اعتقادات در شعر سهراب می باشد؛ از این رو نگارنده ابتدا دریچه ای به فراسوی اندیشه های باستانی گشوده و آنگاه به مانایی برخی از آن افکار در شعر سهراب سپهری و نقش چلیپا پرداخته است. سهراب به عنوان شاعری طبیعت گرا که جلوه الهی را در پدیده های آفرینش می بیند، خورشید را به اعتبار رستنگاهش با ادیان مشرق زمین پیوند می زند. توجه خاصی به خورشید و آفتاب دارد و در این توجه به آیین های میترائیسم و بودیسم چشم عنایتی داشته است؛ خصوصا مهر و نیلوفر. اطلاق نام گردونه، کاشف معدن صبح و مرغ آفتاب نشانه ای از توجه او به آیین های مهر و مزدیسنا می باشد. در این جستار، جایگاه خورشید در ادیان ایران باستان و بازتاب آن اعتقادات در شعر سهراب سپهری و نقش چلیپا به روش تطبیقی تحلیلی مورد واکاوی قرار گرفته است.اهداف پژوهش:آشنایی با باورهای ادیان باستان در زمینه خورشید و واکاوی آن در شعر سهراب سپهری.بررسی نقش چلیپا در هنر ایرانی و اسلامی.سوالات پژوهش:علت تقدس و ارزشمندی و اعتبار خورشید، در میان آریاییان و شعر سهراب چیست؟نقوش چلیپا در هنر ایرانی و اسلامی چه بازتابی یافته است؟

نویسندگان

مریم سازگار

دانشجوی دکتری گروه ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

رضا اشرف زاده

گروه ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

محمد شاه بدیع زاده

گروه ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آریا، غلام علی. (۱۳۷۶). آشنایی با تاریخ ادیان. ج۱، تهران: ...
  • اصغریان، آمنه؛ رستمی، فاطمه. (۱۳۹۸). «بررسی تطبیقی نماد خورشید و ...
  • الیاده، میرچا. (۱۳۷۶). تاریخ ادیان. ترجمه: جلال ستاری. تهران: سروش ...
  • باقری، مهری. (۱۳۸۵). دین های ایران باستان. تهران: قطره ...
  • بختورتاش، نصرت الله. (۱۳۸۰). نشان رازآمیز گردونه خورشید یا گردونه ...
  • برقبانی، زهرا. (۱۳۸۳).«بررسی ادیان ایران باستان با تاکید ویژه بر ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۸۷). ادیان آسیایی. چ هفتم، تهران: نشر چشمه ...
  • پورابراهیم، محمدهادی. (۱۳۷۹). سیب (نگاهی تازه به اشعار سهراب سپهری). ...
  • حفظی یکتا، امیر. (۱۳۹۲). «پژوهشی در آیین مهر و میترائیسم». ...
  • رسمی، سکینه. (۱۳۸۹). «هم پیوندی درخت و اشراق و بازتاب ...
  • رضی، هاشم. (۱۳۷۱). تاریخ مطالعات دین های ایرانی. چ دوم، ...
  • رضی، هاشم. (۱۳۸۱). آیین مهر، پژوهش هایی در تاریخ آیین ...
  • رضی، هاشم. (۱۳۸۲). آیین مغان، تهران: سخن ...
  • رضی، هاشم. (۱۳۸۳). جشن های آتش. تهران: بهجت ...
  • زنر، آر.سی. (۱۳۸۴). زروان یا معمای زرتشتی گری. ترجمه: تیمور ...
  • سپهری، سهراب. (۱۳۸۹). هشت کتاب، تهران: راستین ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۹۴). نگاهی به تاریخ و اساطیر ایران باستان، ...
  • شوالیه، ژان؛ گربران، آلن. (۱۳۸۴). فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقیق: ...
  • صدقه، جان. (۱۳۸۰).« خورشید در اساطیر کهن». ترجمه: محمدرضا ترکی، ...
  • عطائی، امید. (۱۳۷۷). نبرد خدایان. چ دوم، تهران: عطایی ...
  • عماد، حجت. (۱۳۷۷). سهراب سپهری و بودا. تهران: فرهنگستان یادواره ...
  • غلام زاده، صدیقه؛ اکبری، منوچهر. (۱۳۹۱). «کارکردهای هنری و بلاغی ...
  • قدیانی، عباس. (۱۳۷۶). تاریخ ادیان و مذاهب در ایران. تهران: ...
  • قلعه خوانی، گلناز. (۱۳۸۲). «خورشید در اوستا در متون دوره ...
  • کریستن سن، آرتور امانوئل. (۱۳۸۲). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه: ...
  • گمبریچ، ریچارد. (۱۳۷۶). «آیین بودا مذهب یا فرهنگ». ترجمه: ناصر ...
  • گیرشمن، رمان. (۱۳۷۰). هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی. ...
  • یارشاطر، احسان. (۱۳۸۱). داستان های ایران باستان. چ ششم، تهران: ...
  • یشتها. (۱۳۵۶). گزارش ابراهیم پورداوود. ج۱، چ سوم، تهران: دانشگاه ...
  • مینوی خرد. (۱۳۸۰). ترجمه احمد تفضلی. به کوشش ژاله آموزگار، ...
  • نمایش کامل مراجع