مطالعه تحلیلی دو مستند قرآنی مفسران باورمند به نقصان عقل زن در تفسیر طبری

چکیده نقصان عقل در جنس زن باوری است که در عصر حاضر نیز برخی اندیشمندان دینی به آن معتقدند. آنچه در این مقوله حایز اهمیت است، استناد این باور به آیات قرآن است. در این مقاله، به روش کتابخانهای تحلیلی، «آیات ۵ سوره نساء و ۱۸ زخرف» که ازجمله مستندات قرآنی بسیاری از مفسران به نقصان عقل زنان است، در یکی از آثار متقدم و مدون تفاسیر سدههای نخست یعنی تفسیر طبری مورد مطالعه قرار گرفته است. از این رهگذر مشخص شد پیشفرضها و باورهای سنتی مفسر و از آن مهمتر میزان رهایی مفسر از این دادهها در مواجهه با آیات مرتبط با مسئله زن در فهم و استنباط نقصان عقل در زنان نقش بسزایی دارد. طبری فارغ از باورهای فردی و زمانهای خود درباره زن در مواجهه با آیات پیشگفته نقصان عقل زنان را برداشت نکرده است؛ حال آنکه مفسرانی در عصر حاضر ذیل تفسیر این آیات چنین دلالتی از آیه را باور دارند. بنابراین میتوان گفت بیش از عنصر زمان، نوع مواجهه با آیات در این باورمندی تاثیر دارد. این نوشتار بر آن است که نقصان عقل زن بیش از آنکه در قامت باور دینی فهم شود، لباسی سنتی بر تن دارد.

کلیدواژه ها:

نقصان عقل ، مستند قرآنی ، مسئله زن ، تفسیر طبری