اثر مانداب در مرحله رویشی بر اندام هوایی و رشد ریشه ارقام نخود (Cicer arietinum L.)

رشد رویشی گیاه نخود (Cicer arietinum L.) در بهار همزمان با بارندگی های شدید (کوتاه مدت یا بلندمدت) است. در این شرایط ممکن است که مانداب رخ داده و ریشه های گیاه با کمبود اکسیژن مواجه شوند. درک رشد و واکنش های فیزیولوژیکی ارقام نخود به مدت های مانداب برای توسعه استراتژی هایی برای بهبود عملکرد محصول در محیط های پرآب بسیار مهم است. برای این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی به مدت دو سال روی ارقام نخود ILC۴۸۲ و آزاد (تیپ کابلی)، کاکا و پیروز (تیپ دسی) و در مدت های شامل شاهد، ۴، ۸ و ۱۲ روز مانداب در ۳۰ روز پس از کاشت انجام گرفت. نتایج نشان داد که در سال دوم، وزن خشک کل و طول کل ریشه نسبت به سال اول افزایش معنی داری داشتند. عملکرد دانه ارقام ILC۴۸۲ و آزاد کمتر از ارقام کاکا و پیروز بود. تمامی صفات با افزایش مدت مانداب به طور معنی داری کاهش یافتند. میزان تلفات در تنش ماندابی ۱۲ روزه در مقایسه با شاهد برای عملکرد بیولوژیک ۳۰ درصد، وزن ۱۰۰ دانه ۳۸ درصد، طول کل ریشه ۲/۱۴ درصد، وزن خشک ریشه ۸/۳۸ درصد، حجم ریشه ۶/۲۰ درصد و تعداد گره ۸/۳۲ درصد بودند. همچنین شاخص پایداری غشاء، کلروفیل a، b، کاروتنوئیدها، محتوای آب نسبی برگ، انتقال مجدد هیدرات کربن از ساقه به دانه و پروتئین دانه کاهش داشت. در کل، اگرچه ارقام تیپ دسی نسبت به نوع کابلی در برابر شرایط ماندابی مقاوم تر بودند، ولی حتی دوره مانداب چهار روزه خسارت معنی داری به رشد ریشه و شاخساره به ارقام نخود وارد کرد.

کلیدواژه ها:

انتقال مجدد ، رنگیزه های فتوسنتزی ، طول کل ریشه ، محتوای آب نسبی برگ