بررسی جایگاه واگذاری اراضی به زارعین از منظر فقهی و حقوقی در قانون اصلاحات ارضی

در اصلاحات ارضی بر این موضوع تاکید شده است که همگام و همزمان با تحولات سریع اجتماعی و صنعتی ضرورت ایجاب می کند که برای تحکیم پایه های اقتصاد کشور و بهبود زندگی مردم این سرزمین، تحولی بزرگ در امر کشاورزی نیز پدید آید و در آن دو مقصود اساسی وجود دارد:ازدیاد تولید و تعمیم عدالت. اجرای برنامه های اصلاحات ارضی موجب خواهد شد مالکیت زمین های زراعی تعمیم یابد از آب و خاک بیشتر و بهتر بهره برداری شود.انچه مسلم است این که اصلاحات ارضی،در خصوص تغییر نحوه وسیستم مالکیت و بهره برداری از زمین های کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد و در نظام های مختلف سیاسی براساس ایده وطرح های آن نظام ها به آن عمل می شود.تلاش در جهت تغییر سیستم مالکیت وبهره برداری از زمین های زراعی علاوه بر اهداف اقتصادی،انگیزه ها وپیامدهای سیاسی نیز به دنبال داشته که در شرایط کنونی جهان می توان به اهداف اقتصادی،اجتماعی وسیاسی اشاره نمود.بدین جهت است که اصلاحات ارضی مورد اقبال علما قرار نگرفته وبر اساس دیدگاه حقوقی وفقهی با آن مخالفت می نمایند وتلاش دولت را در جهت اصلاحات ارضی فریبکارانه ومتاثر از اغراض سیاسی قلمداد می نمایند.این پژوهش تلاش نمود با بررسی موضوع اصلاحات ارضی به دنبال بررسی و پاسخ به سوالات:۱-اصلاحات ارضی در ایجاد مالکیت ارضی وبهره مندی منطقی روستاییان تا جه میزان موفق بوده است؟ ۲-اصلاحات ارضی در اجرای عدالت وبهره مندی روستاییان از منظر فقهی- حقوقی تا چه میزان موفق بوده است؟ پاسخ روشنی بدست آورد که با تکیه بر اسناد تاریخی که بصورت کتابخانه ای ومکتوب و همچنین دیجیتال موضوع بررسی شد، ونتیجه گیری شد که اصلاحات ارضی در مرحله اجرا،دست خوش تغییرات بسیاری شد وآنگونه که پیش بینی می شد،نتوانست کشاورزان و روستائیان که مخاطبان اصلی آن بودند را صاحب زمین نماید وآن قشر از روستائیانی که خرده پا بودند را نیز نابود نمود وبه مالکان بزرگ وذی نفوذ در دستگاه حاکمیت کمک نمود تا بتوانند زمین های یکدست ویک پارچه بهتر وبیشتری بدست آورند و عملا نتوانست نه از نظر فقهی به جهت مخالفت بعضی از علما و نه از جنبه حقوقی به اهداف خود بصورت کامل دست یابد.

کلیدواژه ها:

اصلاحات ارضی ، عدالت ، مالکیت ، حقوق ، فقه ، زارعین ، زمین های زراعی