بررسی علل تخلفات ساختمانی در مناطق حاشیه نشین با تاکید برنامه ریزی مسکنمطالعه موردی کلانشهر اورمیه

یکی از معضلات جاری مناطق حاشیه نشین، تخلفات گسترده ساختمانی و عدم رعایط ضوابط و استانداردهای معماری و برنامه ریزی شهری در این نواحی است. به توجه به محدودیت توسعه فیزیکی نواحی حاشیهنشین، اکثر تخلاف ساختمانی در این مناطق در قالب اضافه طبقات (مازاد طبقات فوقانی) اتفاق میافتد. هدف از مطالعه حاضر، شناسایی و اولویت بندی علل تخلفات ساختمانی در مناطق حاشیه نشین با تاکید برنامه ریزی مسکن در کلانشهر اورمیه بوده است. روش تحقیق حاضر، توصیفی - تحلیلی و ابزار مطالعه بصورت اسنادی و میدانی و استفاده از پرسشنامه میباشد. جامعه آماری، شامل کارشناسان امور شهری کلانشهر اورمیه و ساکنان مرتکب تخلف ساختمانی شده در مناطق حاشیهنشین میباشند. در این مطالعه برای شناسایی مولفه های تخلفات، یک پیش مطالعه به صورت مصاحبه با ۲۰ نفر از کارشناسان و شهروندان حاشیه نشین که در ساخت و ساز خود تخلف انجام داده بودن، صورت گرفت. عوامل استخراج شده در سه گروه مدیریتی، قانونی و فردی دسته بندی شدند و به صورت پرسشنامه مستقل برای گروه شهروندان متخلف و کارشناسان در مقیاس ۵ درجهای لیکرت تدوین گردید. تعدادی از سوالات پس از انجام آزمون آلفای کرونباخ به دلیل پایایی کم، حذف شدند و پرسشنامه نهایی تنظیم و در بین ۹۰ نفر از شهروندان و ۳۰ نفر از کارشناسان امور شهری قرار گرفت که تعداد ۲۸ کارشناس و ۸۱ شهروند دارای تخلف ساختمانی به پرسش های محقق پاسخ کامل دادند. طبق نتایج به دست آمده، در عوامل قانونی از نظر هر دو گروه جامعه مورد بررسی یعنی کارشناسان و شهروندان متخلف، قابل رفع بودن تخلف ساختمانی پس از انجام با پرداخت جریمه به میزان کم و نیز ضوابط جاری در قانون تخلفات شهری بوده است. همچنین از نظر عوامل فردی، در هر دو گروه بالاترین رتبه میانگین متعلق به انگیزه سود فردی (سودجویی) از انجام تخلفات ساختمانی بوده است.

کلیدواژه ها:

تخلفات ساختمانی ، حاشیه نشینی ، عدم نظارت ، منفعت طلبی ، کلانشهر اورمیه.