مولفه های سواد رسانه ای ازمنظر کارشناسان مسلمان

فراگیری رسانه و افزایش روزافزون استفاده از فضای مجازی در زندگی امروز علاوه بر فرصت ها و نقاط مثبت تهدیدها و اثرت نامطلوبی نیز بر زندگی بشر گذاشته است، از سویی دیگر گریزناپذیری در استفاده از ابزارهای ارتباطی نوین چاره ای جز آموزش و یادگیری سواد رسانه ای باقی نگذاشته است، تا بتوان علاوه بر استفاده مفید و هدفمند از فضای مجازی، اثرات نامطلوب این فضا بر جامعه ایرانی را به حداقل رساند. با توجه به امتزاج فرهنگ ایرانی با آموزه های اسلامی، ضرورت ایرانی - اسلامی کردن سواد رسانه ای بیش از پیش به چشم می آید. هدف اصلی این پژوهش کشف و دستیابی به مولفه های سواد رسانه ای از منظر کارشناسان مسلمان است. در این پژوهش ۱۲ نفر از صاحب نظران و کارشناسان حوزه رسانه و دین که نمایانگر سطح قابل توجه از سابقه و مشارکت علمی و تجربی در حوزه ی موضوع تحقیق بودند، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. این پژوهش از نوع کیفی و به روش تحلیل مضمون انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته و برای تحلیل داده ها از نرم افزار Maxqda استفاده شد که منتج به استخراج ۷۵۰ کد اولیه گردید. در ادامه فرایند کدگذاری توصیفی تفسیری و ترکیب و ادغام سه سطح از مضامین شامل ۶۹ مضمون پایه و۱۶ مضمون سازمان دهنده باور توحیدی، قانون محوری، زیبایی شناسی، محتوای ایرانی اسلامی، هویت مندی دینی، مالکیت و کنترل حوزه های تولید و نشر و در نهایت ۵ مضمون فراگیر مولفه های سواد رسانه ای از منظر کارشناسان مسلمان در حوزه های هدف، هویت، مخاطب، محتوا و قالب احصاء شد.

کلیدواژه ها:

رسانه ، سواد رسانه ای ، تحلیل مضمون ، محتوای بومی ، هویت مندی دینی