چالش های حقوقی حمایت نظام اختراعات ایران از پدیدآورندگان برنامه رایانه ای

مطابق حقوق بسیاری از کشورها، از جمله ایران، برنامه رایانه ای در حمایت مالکیت فکری است که می تواند در قالب مالکیت ادبی هنری باشد یا به صورت اختراع ثبت شود؛ همچنین، ممکن است نظام خاص حاکم بر آن باشد. ثبت اختراع برنامه رایانه ای از نظر فنی و حقوقی، نیازمند شرایط و دارای نتایج اقتصادی و اداری فراوان است که مشکلاتی را به وجود می آورد. شرایط ثبت اختراع برنامه رایانه ای، همان است که برای انواع اختراعات برقرار شده و عملا جز درباره شرط کاربرد صنعتی، با مانعی روبرو نیستیم. در آرای قضایی خارجی، اثر فنی برنامه را شرط کاربرد صنعتی می دانند؛ در ایران نیز، برای پرهیز از مشکلات، می توان با کمک اثر فنی، انواع برنامه را تفکیک و با توجه به مصالح و مفاسد ثبت اختراع، برنامه هایی را ثبت کرد که همراه سخت افزار متناسب خود منتشر شده باشد و از ثبت برنامه هایی که تنها روش اجرایی خاص است، خودداری کرد. با این حال، چالش های فراحقوقی ثبت اختراع برنامه رایانه ای همچنان باقی است. در این مقاله، ضمن معرفی نظام ثبت اختراع و اعمال آن بر برنامه رایانه ای، به بررسی این چالش ها می پردازیم و سعی داریم راه درستی را برای قانونگذاری و دست کم، برای تفسیر احکام ارایه دهیم تا با اجرای آن، در پیشرفت این جنبه از فناوری نقش داشته باشد.

کلیدواژه ها:

Computer Program Protection ، Software Patent ، Patent challenges ، Industrial Application ، Technical Effects ، حمایت از پدیدآورنده برنامه رایانه ای ، اختراع نرم افزاری ، چالش های ثبت اختراع ، کاربرد صنعتی ، اثر فنی اختراع