مدیریت تولید سیب رمینی در مناطق خشک (تحت شرایط کم آبی )

به منظور بررسی اثر تنش کم آبی بافت خاک بر عملکرد و شاخص های رشد سیب زمینی از روش آبیاری بارانی با حجم های مختلف آب در مرکز تحقیقات گلخانه دانشگاه سمنان استفاده شد. تیمار های آزمایشی به صورت طرح آزمایشی اسپلیت پلات با ۲ تکرار به ترتیب بدون تنش ، تنش بسیار ملایم ، تنش ملایم ، تنش شدید و تنش بسیار شدید به عنان فاکتور فرعی و بافت رسی ، شنی رسی و کمپوستی به عنوان تیمار اصلی بررسی شدند.در این تحقیق ، عملکرد در شاهد ۲۶ ،تنش بسیار ملایم (۳.۰ - مگا پاسگال ) ۲۲ ،در تنش ملایم ۱۷ (۶.۰-مگا پاسگال) ،در تنش شدید(۱- مگا پاسگال) ۹ و در تنش بسیار شدی (۵.۱ - ) ۲ تن در هکتار پیش بینی شد.. اثرات تنش کم آبی بر روی تغییرات ماده خشک اندام های گیاهی ، کل ماده خشک گیاه TDM سرعت رشد نسبی RGR سرعت رشد محصول CGRشاخص سطح برگ LAI، دوام سطح برگ LAD و سرعت جذب خالص NARبسیار زیاد بود. حداکثر سرعت رشد نسبی در سطوح تنش کمآبی بین ۰۰۴/۰ تا ۰۰۵/۰ گرم بر گرم در GDD محاسبه شد. با استفاد ه از روش تابعی و رگرسیون غیرخطی می توان رابطه وزن خشک و یا سطح برگ را با زمان یا با درجه روز رشد [GDD] تجمعی محاسبه کرد در تنشهای شدید و بسیار شدید حداکثر سرعت رشد محصول زودت ر انجام شد (به ترتیب در ۱۳۰۰ و ۱۲۰۰ درجه روز رشد) و سایر تیمارها دیرتر (در ۱۶۰۰ درجه روز رشد) به حداکثر سرعت رشد محصول رسیدند. بیشترین مقدار LAD در تیمار بدون تنش به میزان ۴۷۸ شاخص سطح برگ روز و در ۱۶۰۰ GDDبه دست آمد.تنش آبی قبل از تشکیل غده ها بر روی رشد رویشی اثر می گذارد ولی بعد از غده دهی بر عملکرد و کیفیت غده تاثیر خواهد گذاشت تاثیر کمبود آب به عنوان یکی از مهمترین عوامل محدود کننده عملکرد در مراحل مختلف رشد متفاوت بودد. در مرحله رشد غده که نیاز آبی آن زیاد است ، کمبود آب توانست روی تولید اسیمیلات اثر گذاشته و نه تنها عملکرد بلکه کیفیت آن را نیز کاهش دهد. عوامل موثر بر روی آن موثر واقع گردد. بطور کلی روند افزایش وزن خشک کل گیاه سیب زمینی به صورت منحنی سیگموئیدی می باشد و از معادلات درجه دوم پیروی می کند نتایج ما نشان دادند که دوام سطح برگ، تعداد برگ و شاخص سطح برگ با عملکرد همبستگی مثبت دارند . با کاهش میزان آب، بسته به ارقام سیب زمینی ، حداکثر LAI و LAD و کل ماده خشک تولیدی سیب زمینی کاهش یافت . سطح برگ نسبت به تنش کم آبی حساس بوده و حتی بیشتر از فتوسنتز و تنفس تحت تاثیر قرار میگیرد . تنش علاوه بر کاهش توسعهبرگ از طریق ریزش برگها و پیری آنها در مراحل رشد بر شاخص سطح برگ اثر میگذاردتنش کم آبی باعث کاهش CGR شده و به همین علت است که حجیم شدن غده ها و عملکرد سیبزمینی نقصان مییابد. بطور کلی اثرات تنش بر روی شاخص های رشد بسته به شدت تنش و ارقام متفاوتاست و نتایج تحقیقات حاکی از کاهش شاخص های رشد در اثر کمبود آب میباشد حداکثر تولید سیب زمینیزمانی اتفاق میافتد که رطوبت خاک در حد بهینه باشد . حد بهینه رطوبت خاک بسته به مرحله نمو، ۶۰ تا۷۰ درصد کل آب قابل دسترس میباشد . نتایج ما نشان داده است که آبیاری به میزان ۴۰۰ میلیمتر باعثکاهش ماده خشک قسمت هوایی گیاه، ماده خشک ریشه، ماده خشک غده و عملکرد غده می شود. ا با البتهاعمال تنش خشکی از وزن خشک ریشه سیب زمینی کاسته شده و میزان این کاهش با شدت تنشهمبستگی دارد

کلیدواژه ها:

مدیریت ، کشت سیب زمینی ، تنش آب ، بافت خاک