هستی شناسی مولفه های حقوق کودک در ادبیات و نقش آن در نهادینه کردن حقوق بنیادین کودکان

زمینه و هدف: ادبیات و حقوق همواره دو رشته ی جدایی ناپذیر از علوم انسانی بوده که مطالعات میان رشته ای زیادی در قالب آن صورت گرفته است . حقوق کودک یکی از مهم ترین شاخه های علم حقوق است . ادبیات کودک و نوجوان و به ویژه ادبیات کودک این زمینه را برای خواننده ایجاد می کند که با طرح و القای مفاهیم در بستر فضاسازی داستانی ، شخصیت پردازی ها و نیز فن های بیانی دیگر از قبیل گروتسک زمینه ای را فراهم سازد که خواننده در آن به خوبی با محتوای اصلی داستان ارتباط برقرار نماید. در مقاله حاضر با نگاهی حقوقی بر داستانهای »آتش زیر خاکستر«، »بچه های قالیباف خانه «و»مشت بر پوست « به شیوهی تحلیل محتوا به بررسی جایگاه حقوق کودک و شناسایی حق کودک بر حق داشتن بر اساس قوانین ایران و کنوانسیون حقوق کودک و نمود آن بر محتوای ادبیات کودک می پردازیم ، همچنین به دنبال یافتن پاسخی بر اصلی ترین پرسش این مقاله هستیم که در ادبیات کودک و نوجوان کدام یک از مولفه های حقوق کودک در راستای شناسایی حق کودک بر حق داشتن بیان شده و مورد بررسی قرار گرفته و کدام یک از آنها در سکوت و در معرض تضییع حق قرار گرفته است .روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع پژوهش ، توصیفی تحلیلی است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و بررسی طیف وسیعی از اسنادورویه ها و سایر آثار پژوهشی ، مطالب ، جمع آوری و تحلیل شده اند.یافته ها و نتایج : یافته نهایی این پژوهش بیانگر آن است که کار کودک، بیگاری کودک، صدمات بدنی ازجمله موضوعاتی است که در ادبیات کودک به صورت ویژه به آن پرداخته شده و مواردی همانند آزارهای جنسی کودکان از جمله مواردی است که تا حدودی مورد غفلت قرار گرفته است . آنچه اهمیت دارد شناسایی حق کودک بر حق داشتن و حقوق بنیادین او و بالا رفتن روحیه ی کار گروهی ، تعهد و همدلی در جامعه ، هوشیاری در برابر هر نوع سوءاستفاده، قانونمداری و برقراری روابط انسانی صحیح میان افراد جامعه برای داشتن جهانی امن و آسوده برای همگان است و این امر جز از رهگذر ادبیات کودک به عنوان اموزش غیرمستقیم ممکن نمی باشد.

کلیدواژه ها:

حقوق کودک ، هستی شناسی ، ادبیات ، حقوق بنیادین .