طرحی نو در ساز و کارهای کنترل کننده قدرت سیاسی (نمونه موردی: تاملات علامه میرزای نائینی)

نظر به این که فقیهان شیعه بر این اعتقاد بودند که حکومت هایی که توسط غیر معصومان اداره می شود غاصب است، نائینی در پی نحوه خوب اداره سیاسی، قدرت عالی را برای دولت تجویز نموده و پارادایم جدیدی از مفهوم قدرت و تحدید آن برخاسته از ادله فقه اسلامی در پرتو حکومت اسلامی را مطرح نموده است و برای نخستین بار در تاریخ شیعه مفاهیم حقوق اساسی از جمله لزوم تحدید قدرت حکومت را از منابع فقهی و دینی استخراج و آن را از ضروریات اسلامی معرفی کرده است. با اندکی تامل می توان یافت برداشت های وی از سرشت حکومت و قلمرو اقتدار سیاسی، مفاهیم دولت مدرن را در اندیشه سیاسی فقعی شیعه شکل داد. نظر به این که دانش فقه، این جایگاه را داشته که در صورت تحول در مفاهیم حقوق، بتواند منبع استخراج اندیشه سیاسی مدرن شود؛ همانطور که از الاهیات مسیحی، نظریه های مدرن تدوین شد.هدف از این مقاله، کنکاشی دراندیشه های میرزای نائینی که متفکری مهم و نمونه ای از سیاست مدرن ایران بود همین چارچوب تحلیل می شود.

کلیدواژه ها:

قدرت سیاسی ، تحدید قدرت ، کنترل قدرت ، علامه میرزای نائینی.