واکاوی سیر تکوینی خلق عروسک اتلومتلو در دعای باران مردم شهرستان رشتخوار (بر اساس مفهوم دگرگونی)

مراسم دعای باران در شهرستان رشتخوار با الهام از مراسم برگزارشده برای الهه ارزشمند اناهیتا، دارای بن مایه و ریشه هایی است که به دوران باستان برمی گردد. این مراسم با خلق عروسکی مترسک وار به نام (اتلومتلو) که از ظاهری نه چندان زیبا برخوردار است، همراه می شود. عروسک اتلومتلو طبق نگاه تکوینی، به عنوان متن و اثر هنری نهایی تکرارشونده، در خلا و به صورت ناگهانی به وجود نیامده است. از این رو، با بن مایه های مشترک و پیشامتن های اولیه با شدت و ضعف در بستر تاریخی، مستعد گزند پیرامتن ها و دگرگونی در گذر زمان بنا به دلایل گوناگون است. در مسیر این انتقال طبق جنبه دگرگونی مبنی بر نقد تکوینی ضمن ایجاد تغییرات در عوامل جزئی باید به روابط درونی و هویت اصلی این الهه صدمه ای وارد نشود. هدف این پژوهش، واکاوی علل تغییر ماهیت عروسک اتلومتلو در روند خلق تکوینی دعای باران اهالی شهرستان رشتخوار است. سوال اصلی بر این محور قرار دارد که آیا عروسک (اتلومتلو) در مسیر خلق تکوینی دچار دگرگونی شده است؟ این پژوهش از نوع تحقیقات تکوینی و از منظر بررسی داده ها به صورت توصیفی-تحلیلی، با جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی، این نتیجه حاصل شده است که عروسک اتلومتلو همان الهه اناهیتا است، اما تحت تاثیر پیرامتن هایی همچون تاثیرات ایدئولوژیک (سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی) و متاثر از ارزش ها و هنجارها در گذر زمان دچار دگرگونی در عواملی همچون شمایل، شخصیت، نحوه لباس پوشیدن، موقعیت اجتماعی و هویت در عوامل درونی شده است.

کلیدواژه ها:

الهه آناهیتا ، عروسک اتلو متلو ، دعای باران ، نقد تکوینی ، شهرستان رشتخوار