تاثیر کشت طولانی مدت پسته بر شکل های فسفر و برخی از ویژگی های خاک

هدف این پژوهش بررسی تاثیر کشت طولانی مدت پسته بر شکل های فسفر معدنی خاک بود. ویژگی­های خاک و نیز وضعیت فسفر از لحاظ شکل­های فسفر معدنی به ویژه فسفر باقیمانده در عمق­های مختلف در خاک های زیر کشت پسته در کرمان با اراضی بکر کنار آن مقایسه شد. برای این منظور نمونه­برداری در سه تکرار از ۴ عمق خاک (۱۰-۰، ۲۰-۱۰، ۳۰-۲۰ و ۵۰-۳۰ سانتی متر) از اراضی زیر کشت پسته و بکر (منطقه فاقد کشت) به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. برخی از ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک و شکل­های فسفر در خاک اندازه­گیری گردید و تجزیه داده­ها با استفاده از آزمون واریانس یکطرفه انجام شد. نتایج نشان داد که به غیر از وزن مخصوص ظاهری، دیگر ویژگی­های خاک در دو کاربری با هم تفاوت معنی­داری داشتند. هدایت الکتریکی (EC ) خاک در اراضی پسته کمتر از زمین بکر بود ولی مقدار کربنات کلسیم و ماده آلی خاک در زمین کشت پسته بیشتر از زمین بکر بود. بررسی عمقی هر دو اراضی نشان داد که بیش­ترین میزان کربنات کلسیم (۲۶/۲%) و ماده آلی (۰/۹%) در عمق ۲۰-۱۰ سانتی متری بود. بین دو کاربری از لحاظ شکل­های فسفر معدنی نیز تفاوت معنی­دار مشاهده شد. مقدار فسفر کل و فسفر قابل جذب خاک در اراضی پسته به ترتیب ۳% و ۳۷% بیشتر از زمین بکر بود. میزان فسفر باقیمانده خاک نیز در زمین کشت پسته(۱۴۶/۲ میلی­گرم بر کیلوگرم)  نسبت به زمین بکر (۱۲۹/۸ میلی­گرم بر کیلوگرم) بیشتر بود. با بررسی روند تغییرات عمقی مقدار فسفر باقیمانده، مشخص شد که مقدار آن در اعماق مختلف از روند ثابتی پیروی نمی­کند. بیشترین مقدار فسفر باقیمانده در عمق ۲۰-۱۰ سانتی متری با مقدار ۱۵۴ میلی گرم بر کیلوگرم و کمترین مقدار آن در عمق ۱۰-۰ سانتی متری با مقدار ۱۱۷ میلی گرم بر کیلوگرم مشاهده شد. طبق نتایج به دست آمده، فسفر قابل استخراج با اسید در هر دو کاربری، شکل غالب فسفر معدنی بود. نتایج نشان داد که به منظور مدیریت صحیح فسفر در اراضی زیر کشت پسته، آگاهی از میزان شکل های فسفر از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

کلیدواژه ها:

خاک های شور ، شکل های فسفر ، فسفر باقیمانده ، کاربری اراضی ، مدیریت فسفر