بازشناسی ابعاد و جایگاه ژرف ساخت و روساخت در مطالعات الگوی فرم شهر

بیان مسئله: شهر به مثابه متن و طراحی شهری به مثابه زبان ایجاد متن، ابعاد سازندهی شهر را به دو سطح روساخت و ژرف ساخت دسته بندی می نمایند. روساخت شهر حاصل ژرف‎ساختهایی ذهنی و درونی است. روساخت بدون توجه به ژرف ساخت فاقد معنااست. هدف: پژوهش حاضر با هدف استخراج مولفه های اثرگذار بر زبان الگوی شهر و در پی یافتن این است که مولفه های ژرف ساختی زبان الگوی طراحی شهری کداماند؟  روش: پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و مطالعات کتابخانهای انجام گرفته است. یافته ها: الگوهای روساختی شناسایی شدهی پژوهش عبارتند از الگوی توده وفضا، الگوی کاربری و عملکرد و الگوی دید و منظر. همچنین ابعاد شناسایی شده از ژرف ساختها، در این پژوهش، شامل فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و زیست محیطی می باشند. هر یک از این ابعاد مورد مطالعه قرارگرفت و متغیرهای مستقل هر بعد که بر الگوهای روساختی تاثیر میگذارند، شناسایی گردید. درمجموع تعداد ۲۴ متغیر مستقل از ژرف ساختهای شهری کشف شد که به طور مستقیم بر روساختهای شهر تاثیرگذارند. تعداد ۴۵ متغیر وابسته از مجموعه ی روساختهایی که به طور مستقیم و قطعی از ژرف ساختها تاثیر میپذیرند یافت گردید. نتیجه گیری: مهمترین بعد شکل دهنده به سکونتگاه بعد فرهنگی است و پس از آن بعد زیست محیطی بیشترین تاثیر را بر روساخت میگذارند. همچنین برخی الگوهای روساختی، از چند بعد ژرف ساختی تاثیر میپذیرند. متغیرهای مستقل یافت شده در این پژوهش به عنوان مولفه های اثرگذار بر زبان الگوی طراحی شهری، در قالب نموداری ارائه گردید. نقطه ی اثر هریک از آنها به عنوان متغیرهای وابسته، در همان نمودار، شناسایی و معرفی شدند. به عنوان راهبرد توصیه میگردد مولفه های یافت شده در این پژوهش به عنوان راهنمای انجام مراحل از مطالعات شناخت تا ارائه ی طرح، مورد توجه ویژه به عنوان چارچوب شکل دهنده به طرح نهایی قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

Deep construction ، superstructure ، pattern language of urban design ، ژرف ساخت ، روساخت ، زبان الگوی طراحی شهری