بررسی حوادث شغلی بر اساس روش تجزیه و تحلیل فاکتورهای انسانی و طبقه بندی سیستم (HFACS): مطالعه موردی در یک شرکت صنعتی و معدنی

زمینه و اهداف: خطاهای انسانی یک مسئله مهم در محیط های کاری مختلف از جمله صنعت و معدن می باشد. هدف مطالعه حاضر، بررسی حوادث شغلی یک شرکت بزرگ صنعتی- معدنی بر اساس روش تجزیه و تحلیل فاکتورهای انسانی و طبقه بندی سیستم (HFACS) است. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع طولی گذشته نگر است و تعداد ۲۵۳ حادثه صنعتی معدنی در سال های ۱۳۹۹-۱۴۰۱ با استفاده از سیستم تجزیه و تحلیل و طبقه بندی عوامل انسانی (HFACS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آمار توصیفی شامل فراوانی و درصد زیر گروه ها در هر سطح از روش HFACS و با استفاده از نرم افزار SPSS محاسبه گردید.  یافته ها: بیشترین نوع حادثه به وقوع پیوسته مربوط به پرتاب/ برخود یا تماس با جسم خارجی بوده است که در مجموع تعداد ۲۳۲ نفر از حادثه دیدگان مجروح و ۱ نفر فوتی در پی داشته است. از نظر آماری ارتباطی با نوع حادثه و مدرک تحصیلی دیده نشد (P-Value˃۰/۰۵) اما با ۳ متغیر دموگرافیکی دیگر شامل سن، وضعیت تاهل و سابقه کار رابطه معناداری نشان داد (P-Value˂۰/۰۵). بیشترین فراوانی و درصد علل به وجود آورنده حوادث نیز در سطوح تاثیرات سازمانی و اعمال نا ایمن بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد فراوانی خطاهای انسانی در سطوح نظارت نا ایمن و اعمال نا ایمن در وقوع حوادث شغلی در شرکت نقش بسزایی ایفا کرده است. تحلیل لایه ای حوادث و ارتباط میان فاکتورهای علیتی از میان سطوح چهارگانه روش HFACS، در اتخاذ راهبردهای مناسب برای کاهش حوادث اهمیت دارد.

کلیدواژه ها:

Occupational Accident ، Mining industry ، Human Error ، Human Factors ، حوادث شغلی ، صنعت معدن ، خطای انسانی ، عوامل انسانی ، HFACS