ارزیابی عملکرد و شاخص های سودمندی در نسبت های کشت مخلوط نخود و کنجد

به منظور ارزیابی کشت مخلوط نخود و کنجد آزمایشی در سال ۱۴۰۰ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهارتکرار در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی زرند اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل نسبت های کاشت ۱۰۰:۰ ، ۷۵:۲۵، ۵۰:۵۰، ۲۵:۷۵، ۱۰۰:۰ (نخود کنجد) به روش جایگزینی بودند. نتایج نشان داد که نسبت های مختلف کاشت اثر معنی داری بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود و کنجد داشتند . تعداد شاخه های فرعی، تعداد طبق در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در کنجد و در نخود، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه تحت تاثیر نسبت های مختلف کاشت قرار گرفتند. نسبت برابری زمین در نسبت کاشت ۵۰:۵۰ ، ۱/۲۶ و در نسبت کاشت ۷۵:۲۵ (نخود -کنجد) ۱/۱۸ بود (به ترتیب ۲۶و ۱۸ درصد افزایش نسبت به کشت خالص )، گیاه کنجد در نسبت ۵۰:۵۰ به عنوان گیاه غالب دارای بالاترین ضریب نسبی تراکم (۲/۲۶=KB) و گیاه نخود به عنوان گیاه مغلوب در نسبت کاشت ۲۵:۷۵ (نخود - کنجد) دارای کمترین ضریب نسبی تراکم (۰/۷۲=Kc) بودند. بر اساس نتایج این آزمایش، تاثیر رقابت در کشت مخلوط از نوع مکملی مثبت بود، اگرچه در تمامی نسبت های کاشت، عملکرد کنجد بیشتر و عملکرد نخود کمتر از عملکرد پیش بینی شده بود. در مجموع به نظر می رسد که افزایش تعداد شاخه های فرعی و تعداد طبق در بوته کنجد به دلیل بهبود فراهمی و کارایی مصرف منابع محیطی توسط نخود، علت افزایش عملکرد مخلوط دوگیاه بود .