سیماهای ژئوشیمیایی عناصر نادر خاکی پهنه دگرسانی آرژیلیک وابسته به گرانیت : مطالعه موردی بر روی منطقه گوزلبلاغ، جنوبشرق شاهین دژ، شمالغرب ایران

منطقه گوزلبلاغ، در فاصله ۳۶ کیلومتری جنوب شرق شهرستان شاهین دژ، جنوب استان آذربایجانغربی ، شمال غرب ایران واقع می باشد. شواهد صحرایی و مطالعات سنگ نگاری نشان می دهند سنگ های گرانیتی پرکامبرین در این منطقه در اثر هجوم سیالات گرمابی به شدت دگرسان شده و با تشکیل و توسعه پهنه دگرسانی آرژیلیک گستردهای همراه شدهاند. مطالعات کانی شناسی نشان می دهند که کوارتز، کائولینیت ، ایلیت ، کلریت ، مونت موریلونیت ، کلسیت و پلاژیوکلاز کانی های اصلی سنگ ساز این پهنه دگرسانی هستند. محاسبات فاکتور غنی شدگی نشان می دهند که شستشو و تثبیت فاکتورهای اصلی و تاثیر در توزیع عناصر نادر خاکی (REE) در پهنه دگرسانی آرژیلیک مورد مطالعه می باشند. الگوی توزیع REE به هنجار شده به کندریت دلالت بر تفریق و غنی شدگی LREE نسبت به HREE و رخداد آنومالی منفی Eu و مثبت ضعیف Ce در طی تکوین پهنه دگرسانی آرژیلیک دارند. تغییرات آنومالی Eu مبین تخریب پلاژیوکلازهای سنگ های گرانیتی و اکسیداسیون پیریت های هیپوژن در طی توسعه فرآیندهای آرژیلیکی شدن هستند. رخداد آنومالی مثبت Ce تاثیرات محلولهای جوی (سوپرژن) و افزایش فوگاسیته اکسیژن در طی تکوین پهنه دگرسانی مورد مطالعه را نشان می دهد. بررسی های ژئوشیمیایی بیشتر نشان می دهند که تمرکز REE توسط عواملی نظیر تغییرات در شیمی محلولهای مسئول دگرسانی ، جذب سطحی توسط فازهای رسی فرعی ، تثبیت در فازهای کانیایی نئومورف و حضور فازهای مقاوم در برابر دگرسانی رخ داده است . در کل به نظر می رسد که تغییرات pH محلولهای دگرسان کننده همراه با کاهش درجه حرارت و ناپایداری کمپلکس های حامل لانتانیدها نقش مهم و حیاتی در شستشو و تثبیت REE در پهنه دگرسانی آرژیلیک منطقه گوزلبلاغ ایفا نمودهاند.

کلیدواژه ها:

عناصر نادر خاکی ، ژئوشیمی ، دگرسانی آرژیلیک ، گوزلبلاغ.