خانواده و نقش آن در تربیت متعادل کودک در مراحل حساس رشد

تربیت کودک یکی از وظایف خطیر والدین است که در خانواده صورت می گیرد. روانشناسان بر این باورند که عمده عوامل شخصیت انسان در همان سالهای اول زندگی شکل می گیرد؛ بنابراین بهترین دوران برای تربیت متعادل و متوازان هر کسی به دوران کودکی او اختصاص پیدا می کند. به عبارت دیگر مناسب ترین زمان پرورش رفتارهای مطلوب برای به کارگیری در دوران های بعدی زندگی، زمانی است که هنوز شخصیت کودک به صورت کامل شکل نگرفته و مسئولیت این امر مهم در دوره حساس رشد متوجه خانواده می باشد. خانواده زمانی می تواند فرزندی متعادل و رشد یافته تحویل جامعه دهد که خود از تعادل و توازون کافی برخوردار باشد. خانواده متعادل و متوازن تجلی گاه شکوه وحدت و یکپارچگی است؛ اینجا همان جایگاهی است که بشر از صفات شیطانی دست می کشد و صفات رحمانی چون مودت، فضل، عفو، اغماض و لطف را به تمرین و تجربه می گذارد و صلاحیت خویش را به هستی عرضه می کند و صلابت خلیفه گری حق را می آزماید. اینجا از فردیت و خودنگری بیرون می آید و به کمال زوجیت و زیبایی، صفا و همدلی می رسد و کارکرد اصلی خود که یکی از آنها تولد و تربیت فرزند صالح است را به نمایش می گذارد.بشر از نخستین روزهای حضور خود بر عرصه خاک و شکوفایی جوانه های تامل و تدبیر بر شاخسار حیات به خوبی دریافته است که خانه و خانواده بهترین مامن انسان و شایسته ترین کانون برای تبلور سکون و امنیت است و در این میان می توان اذعان نمود که هبوط «آدم ابوالبشر» با همسری «حوا» به عالم خاک و ورود این دو یار هم اندیش و مهربان از عالم افکار، خود گویای روشن این حقیقت است. در خانواده متعادل هر یک از اعضا خانه از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و روحیه شایسته سالاری به جای مرد سالاری، زن سالاری و فرزند سالاری حاکم می باشد. برای طراحی خانواده ای آرام و متعادل که در آن هر یک از اعضا بتوانند با توجه به فرصت های در اختیار به رشد مطلوب خود برسند ، تفکر مرد سالاری ، زن و یا فرزند سالاری از جایگاه قابل قبولی برخوردار نبوده ، بلکه آنچه که مسلم است تفکر شایسته سالاری ایده مورد قبول همگان است و امور خانواده بر اساس مشورت و همدلی همه اعضا با همدیگر به پیش می رود. اسلام نیز نه مرد مدار است ، نه زن مدار؛ محور قوانین حق مداری بر پایه کرامت انسان و مصلحت خانواده و سلامت جامعه است و در چنین نظامی مرد و زن ، حق گرا و کارگزار بوده و نسبت به خانواده و اعضای آن مسئول می باشند.سالهای نخست تربیت انسان به عنوان سنین حساس رشد، بسیار اهمیت داشته وساختار جسمانی، عاطفی و اخلاقی کودکان را شکل می دهد و آن زمانی است که کودکان برحسب نیاز و ضرورت آفرینش در کنار اعضای خانواده خود بسر می برند. در دیدگاه صاحب نظران و علمای تعلیم و تربیت خانه محیطی سالم، پرنشاط و سرشار از آرامش، عاطفه و دوستی ها بوده و بهترین بستر برای رشد عواطف وکمالات انسانی شناخته می شود. در چنین محیطی کودک احساس آرامش و امنیت می کند و خصلت های انسانی در او شکوفا می گردد. با توجه به ظهور عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات، نوع تربیت نیز در این زمان با دوره های گذشته متفاوت است. بدرستی باید گفت که امروزه فاصله زیاد والدین با فرزندان، کم رنگ شدن روابط صمیمی، سست شدن بنیان خانواده و تهاجم فرهنگی همه این موارد از موانع رشد و تربیت متعادل و متوازن فرزندمی باشد.

کلیدواژه ها:

خانواده ، کودک ، تربیت متعادل ، مراحل حساس رشد