احترام به غیریت به مثابه رکن پذیرش اجتماعی کودکان مهاجر

حقوق کودک خود به تنهایی موضوعی مناقشه برانگیز است که در کشاکش خواست ها، نگرش ها و دغدغه های بازیگران چهارگانه آن یعنی والدین، دولت ها، مرتبطان کودک و خود کودکان به معرکه ای از تصمیم گیری های گوناگون و محل اختلاف دیدگاه های هر چند کم تر بروز یافته و عمومی شده تبدیل شده است. چنین آمیختاری هنگامی که فضای تجلی عمومی فرامرزی می یابد، در کنار آمیختگی فرهنگی و تعارض ها و تضادهای آن، دشواری ها و بازیگری های دیگری را نیز به همراه می آورد که می تواند به ابرچالش های جهانی تبدیل شود. بدین ترتیب، مهاجرت کودکان عنصر جوامع فرامرزی را نیز به این بازی پیچیده وارد می کند. اگر در جوامع ملی پیچیدگی وضع کودکان مسله ساز است در جوامع مهاجر یافته پیچیدگی های این جوامع نیز بر دشواری های این شبکه روابط افزوده می شود که جنبه های گوناگونی را در بر دارد. یکی از این وجوه چگونگی مواجهه جامعه مقصد با پدیده مهاجرت و در بستر بحث مانحن فیه کودکان و مهاجر (خواه کودکان مهاجر و خواه کودکان مهاجرت) است. برخی از این گونه جوامع در برابر مهاجران کودک رویکردی کم تر پذیرش گر به خود می گیرند که واکاوی چرایی آن از علل سیاسی و اقتصادی تا فرهنگی و اجتماعی در سویه های گوناگون قابل بحث است. یکی از این چرایی ها را باید بر پایه "نفی غیریت" جستجو کرد. نظام حقوق بشر و (قسما یا قسیما) منظومه حقوق کودک، بر بنیان اصول حیثیت و منزلت ذاتی و زاده آن یعنی احترام به کرامت انسانی، آزادی و برابری نضج و پایه یافته است. بدین ترتیب، این اصول بنیان گذار به عنوان ارزش های والایی که بنیان نظام حقوق بشر و /یا حقوق کودک را بر می سازند مبنایی برای شکل گیری تمامی دیگر حق های بشری و آزادی های بنیادین بشر و کودک قرار می گیرند و در عین حال نقش برسازنده دیگری نیز ایفا می کنند. این اصل ارزش های بنیان گذار علاوه بر نقش زاینده خود درباره حق ها و آزادی ها اقتضا زایش گر دیگری نیز دارند و آن ضرورت احترام به غیریت انسان است. به دیگر سخن، برآمد اینان احترام به "غیریت" یا "دیگرگونه بودگی" آدمیان از زمانی به زمان دیگر و از جامعه ای به جامعه دیگر است. در نبود چنین احترامی و در نفی غیریت سلسله ای پی آیندوار از مشاکل و مصائب بعدی سر بر خواهد آورد که از عدم همیاری اجتماعی در کمینه حالت تا رفتارها و حتی جرایم تنفر آمیز در بیشینه حال را در بر می گیرد. مقاله حاضر در پی جویی از بیان مسئله تبیین و تحدید یافته با سوال اصلی نقش احترام به غیریت انسانی در پذیرش اجتماعی کودکان مهاجر بر این فرضیه استوار است که در جوامع گوناگون که مدارای در قبال غیریت انسانی رعایت می شود، پذیرش کودکان مهاجر با سهولت بیشتری همراه است. سنجش فرضیه در محک آزمون با روش تحقیق تحلیلی - توصیفی و شیوه گردآوری منابع کتابخانه ای - اینترنتی در ساختار دو بخشی به محضر اندیشه ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

حقوق کودک ، کودک مهاجر ، غیریت انسانی ، پذیرش اجتماعی