کارآفرینی در کتابخانه های عمومی با راه اندازی خدمات مشاوره اطلاعاتی و مشاوره خوانندگان

زمینه و هدف : آنچه کتابخانه های عمو می را از انواع دیگر کتابخانه مثل کتابخانه مدرسه و کتابخانه دانشگاهی جدا می کند، گوناگونی کاربران و مجموعه ی آن است. کارآفرینی فرایندی است که اندیشه را به کسب و کار تبدیل می کند. یکی از خدماتی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است و لزوم آن در کتابخانه های عمومی امروزی که بعنوان مرکز یادگیری محسوب می شود، احساس می شود، خدمات مشاوره اطلاعاتی و خدمات مشاوره خوانندگان است. راه اندازی خدمات مشاوره اطلاعاتی و مشاوره خوانندگان در کتابخانه های عمومی می تواند زمینه کارآفرینی را برای متخصصان و فارغ التحصیلات رشته علم اطلاعات و دانش شناسی فراهم آورد. هدف پژوهش حاضر امکان سنجی و راه اندازی خدمات مشاوره اطلاعاتی و مشاوره خوانندگان در کتابخانه های عمومی سمنان بعنوان خدمتی مبتنی بر کارآفرینی در کتابخانه های عمومی می باشد. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش ترکیبی انجام شده است. در بخش کیفی به کمک مصاحبه با کتابداران و در بخش کمی با استفاده از روش پیمایشی و به کمک پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است .جامعه پژوهش شامل کتابداران کتابخانه های عمومی استان سمنان بوده است. تعداد این کتابداران ۱۱۰ نفر بوده است و حجم نمونه به کمک جدول مورگان به تعداد ۸۶ نفر تعیین شد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در دسترس پرسشنامه ها توزیع و تعداد ۴۶ پرسشنامه بازگشت داده شد. ۱۲ نفر از کتابداران نیز مورد مصاحبه قرار گرفتند که مجموعا نظرات و داده های گردآوری شده از ۵۸ نفر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش: بیش از ۷۴ درصد کتابداران کتابخانه های عمومی استان سمنان مایل به راه اندازی خدمات مشاوره اطلاعاتی و مشاوره خوانندگان در کتابخانه عمومی استان بوده اند. از نظر کتابداران، خدمات مشاوره اطلاعاتی و مشاوره خوانندگان باعث جذب بیشتر مخاطبان کتابخانه ها، استفاده بهینه از امکانات و منابع کتابخانه شده و رضایت بیشتر مراجعان و بهره وری بیشتر کتابداران را فراهم خواهد نمود. همچنین از نظر کتابداران کتابخانه های عمومی استان سمنان از مهم ترین ویژگی های نیروی انسانی ارائه دهنده خدمات مشاوره اطلاعاتی و مشاوره خوانندگان، روابط عمومی بالا و مهارت های ارتباطی مناسب، متعهد و متخصص بودن نیروهای انسانی در حرفه و علاقه مند به ارتباط گرفتن با دیگران و کار مشاوره، خوش اخلاق بودن و برخورد مناسب کتابداران بوده است. همچنین به مواردی همچون تسلط موضوعی به منابع و پایگاه ها و سامانه های الکترونیکی مرتبط و سعه صدر و صبوری و در نهایی پوشش مناسب کتابداران اشاره گردیده است.نتیجه گیری: یکی از زمینه های کارآفرینی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی می تواند ارائه خدمات مشاوره اطلاعاتی و مشاوره خوانندگان به صورت الکترونیکی باشد و نیز راه اندازی تلفن مشاوره اطلاعاتی باشد که می توان پس از اخذ مجوزهای لازم برای ارائه خدمات مشاوره اطلاعاتی از نهادهای مربوطه، همانند خدمات مشاوره خانواده و روان شناسی و طی کردن دوره های تخصصی مشاوره اطلاعاتی و آموزش کتابداران نسبت به راه اندازی دفاتر خدمات مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی کشور اقدام نمود تا هم زمینه زمینه اشتغال فارغ التحصیلان علم اطلاعات و دانش شناسی بیش از پیش فراهم گردد و هم زمینه کارآفرینی و درآمد کتابخانه های عمومی کشور از این منظر محقق شود.

کلیدواژه ها:

مشاوره اطلاعاتی ، مشاوره خوانندگان ، کتابخانه های عمومی ، استان سمنان ، کتابخانه مرکزی