بازشناسی مولفه های موثر بر حس دلبستگی مکان در سه مقیاس خانه، محله، شهر

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 180

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_URBS-13-51_005

تاریخ نمایه سازی: 4 آبان 1403

چکیده مقاله:

حس دلبستگی مکانی یکی از مهمترین شاخص های سنجش کیفیت مکانی یک فضا از بعد روان شناختی آن است و ارتباط مشخصی با شکل گیری حس مکان در یک فضای شهری دارد. با وجود استفاده گسترده از این مفهوم در پژوهش های مختلف در حوزه مکان، به تاثیر "مقیاس مکان" در نحوه شکل گیری و بروز حس دلبستگی مکانی در شهروندان کمتر توجه شده است.  بنابراین در این پژوهش هدف اصلی کشف عوامل موثر در شکل گیری یا عدم شکل گیری حس دلبستگی مکانی در مقیاس های مختلف مکانی به تفکیک خانه، محله و شهر است. رویکرد این پژوهش رویکردی کیفی برای شناسایی عوامل موثر بر حس دلبستگی در سه مقیاس خانه، محله و شهر بوده و برای این منظور روش تحلیل محتوای کیفی مورد استفاده قرار گرفته است. در مجموع ۶۶ مصاحبه عمیق در شش محله در سطح شهر تهران انجام شده و با تحلیل محتوای این مصاحبه ها مفاهیم کلیدی موثر بر حس دلبستگی به تفکیک سه مقیاس استخراج و در نهایت در قالب مقولاتی انتزاعی بیان گردید. بر این اساس چهار مقوله ساختار مسکن، تعلق اجتماعی، کارایی محیطی و تعلق معنایی در مقیاس خانه، چهار مقوله کارایی محله، تعلق خاطر به محله، سرمایه اجتماعی و ارزش های اداراکی-شناختی در مقیاس محله و چهار مقوله سرزندگی، دسترسی و کارایی، وابستگی اجتماعی و ارزش های ادراکی- معنایی در مقیاس شهر به عنوان عوامل موثر بر شکل گیری حس دلبستگی تعیین گردید. همچنین نتایج پژوهش نشان داد مقیاس محله به عنوان مهمترین و حلقه واسط میان تمام مقیاس ها در شکل گیری حس دلبستگی مکانی عمل می نماید. از طرف دیگر این مقولات متناسب با هرم نیازهای انسانی مازلو بازتعریف و دسته بندی گردید. همچنین نتایج پژوهش نشان داد، ماهیت مقولات شکل دهنده به حس دلبستگی مکانی در مقیاس خانه ملموس و عینی و در مقیاس شهر ماهیتی غیرملموس و ذهنی و در مقیاس محله ماهیتی بینابین دارد.

نویسندگان

محمدرضا یزدان پناه شاه آبادی

استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

زینب عادلی

استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Adeli, Zeinab, Roshanaei, Samira, and Yazdanpanah Shahabadi, Mohammad Reza. (۲۰۲۲). ...
  • Adewale, B. A., Ibem, E. O., Amole, S. A., & ...
  • Aliakbarzadeh Arani, Z., Zanjari, N., Delbari, A., Foroughan, M., & ...
  • Alirhayim, R. (۲۰۲۳). Place attachment in the context of loss ...
  • Altman, I. (۱۹۷۵). The environment and social behavior: privacy, personal ...
  • Altman, I., & Low, S. M. (Eds.). (۲۰۱۲). Place attachment ...
  • Azevedo, A. J. A. D., Custódio, M. J. F., & ...
  • Bergefurt, L., Kemperman, A., van den Berg, P., Borgers, A., ...
  • Bernardo, F., & Palma-Oliveira, J. M. (۲۰۰۵). Place change and ...
  • Bigon, L., Bitton, Y., & Langenthal, E. (۲۰۲۲). “Place Making” ...
  • Bonaiuto, M., Aiello, A., Perugini, M., Bonnes, M., & Ercolani, ...
  • Brown, Barbara. D. & PerkinS, Douglas. & Brown, Graham. (۲۰۰۳) ...
  • Carmona, M., Heath, T., Oc, T., & Tiesdell, S. (۲۰۰۳). ...
  • Carrasco, S., & O’Brien, D. (۲۰۲۲). Re-thinking Elemental’s incremental housing: ...
  • Casey, E. S. (۱۹۹۳). Getting back into place: Toward a ...
  • Chen, Z., Ryan, C., & Zhang, Y. (۲۰۲۱). Transgenerational place ...
  • Choi, B., Park, J. A., & Lee, H. J. (۲۰۱۶). ...
  • Coleman, J. S. (۱۹۹۰). Human capital and social capital. Social theory: ...
  • Cresswell, T. (۲۰۱۴). Place: an introduction. John Wiley & Sons ...
  • Cross, J. E. (۲۰۱۵). Processes of place attachment: An interactional ...
  • Cuba, L., & Hummon, D. M. (۱۹۹۳). A place to ...
  • Cutter, S. L., Burton, C. G., & Emrich, C. T. ...
  • Dang, L., & Weiss, J. (۲۰۲۱). Evidence on the relationship ...
  • Falahat, M.s.(۲۰۰۴), The Sense of Space and its Factors, Journal ...
  • Fornara, F., Bonaiuto, M., & Bonnes, M. (۲۰۱۰). Cross-validation of ...
  • Fried, M. (۲۰۱۷). Grieving for a lost home. In People and ...
  • Gehl, J. (۲۰۱۱). “Three Types of Outdoor Activities,”“Life Between Buildings,” ...
  • Gieryn, T. F. (۲۰۰۰). A space for place in sociology. ...
  • Gustafson, P. (۲۰۰۱). Meanings of place: Everyday experience and theoretical ...
  • Gustafson, P. (۲۰۱۴). Place attachment in an age of mobility. Place ...
  • Habib, Farah. & Yaghmaeian, Shiva. (۲۰۱۹) Developing PPP Model of ...
  • Habibian, Bahar, Hataminejad, Hosein. (۲۰۲۰). Explaining the effectiveness of urban ...
  • Harlan, S. L., Larsen, L., Hackett, E. J., Wolf, S., ...
  • Heidari, A. A., Moradian, S., & Teimoori, P. (۲۰۱۶). Evaluation ...
  • https://dorl.net/dor/۲۰.۱۰۰۱.۱.۲۲۲۸۷۳۹۶.۲۰۱۶.۶.۴.۵.۸ [in Persian ...
  • Hidalgo, M. C., & Hernandez, B. (۲۰۰۱). Place attachment: Conceptual ...
  • Hojjat, Mozaffar, Farhang, Saadati, & Sayedah Pourandekht. (۲۰۱۷). Investigating Home ...
  • Huang, X., Zhao, B., Liu, Y., & Xue, D. (۲۰۲۰). ...
  • Ilovan, O. R., & Markuszewska, I. (۲۰۲۲). Introduction: Place Attachment–Theory ...
  • Kalali, Parisa , Modiri Atusa (۲۰۱۲). Explanation of the role ...
  • Khodai, Zahra, Rafiean, Mojtaba, Dadashpour, Hashem, Taqvai, Ali Akbar. (۲۰۱۸). ...
  • Kleit, R. G., & Manzo, L. C. (۲۰۰۶). To move ...
  • Kyle, G., Graefe, A., & Manning, R. (۲۰۰۵). Testing the ...
  • Lalli, M. (۱۹۹۲). Urban-related identity: Theory, measurement, and empirical findings. Journal ...
  • Lewicka, M. (۲۰۰۸). Place attachment, place identity, and place memory: ...
  • Lewicka, M. (۲۰۱۰). What makes neighborhood different from home and ...
  • Lewicka, M. (۲۰۱۱). Place attachment: How far have we come ...
  • Maslow, A. H. (۱۹۹۸). Maslow on management. John Wiley & Sons. ...
  • Moradgholi, M., Hosseini, S. B. (۲۰۲۰). The relationship between the ...
  • Moser, G., Ratiu, E., & Fleury-Bahi, G. (۲۰۰۲). Appropriation and ...
  • PAZHUHAN, Musa; ZAYYARI, Keramatolah; GHASEMZADEH, Behnam QURBANI, Hamid. (۲۰۱۵), URBAN ...
  • Pourjafar, Mohammad Reza, Izadi, Mohammad Saeed, & Khabeiri, Samaneh. (۲۰۱۶). ...
  • Proshansky, H. M., Fabian, A. K., & Kaminoff, R. (۲۰۱۴). ...
  • Putnam, R. D. (۲۰۰۰). Bowling alone: America’s declining social capital: ...
  • Rahimi, Leila, Rafieian, Mojtaba, Bagheri, (۲۰۱۷). Evaluation the Impacts of Spatial Scale ...
  • Rajala, K., & Sorice, M. G. (۲۰۲۲). Sense of place ...
  • Raymond, C. M., Brown, G., & Weber, D. (۲۰۱۰). The ...
  • Relph, E. (۱۹۹۷). Sense of place. Ten geographic ideas that ...
  • Sadeghi, Fereshteh, R., Daneshgar Moghaddam, G., & Dezhdar, O., (۲۰۱۲), ...
  • Sajjadzadeh, Hasan. (۲۰۱۳). Role of Place Attachment in Making Identity ...
  • Scannell, L., & Gifford, R. (۲۰۱۰). Defining place attachment: A ...
  • Shamai, S., & Ilatov, Z. (۲۰۰۵). Measuring sense of place: ...
  • Sobhaninia, S., Amirzadeh, M., Lauria, M., & Sharifi, A. (۲۰۲۳). ...
  • Soleimani, Atousa; Nohegar, Ahmad (۲۰۱۹). The Intervened effect of place ...
  • Stokols, D., Shumaker, S.A. (۱۹۸۱). People in Places: A Transactional ...
  • Sugihara, S., & Evans, G. W. (۲۰۰۰). Place attachment and ...
  • Taylor, R. B., Gottfredson, S. D., & Brower, S. (۱۹۸۵). ...
  • Tuan, Y. F. (۱۹۷۷). Space and place: The perspective of ...
  • Turner, J. C., Oakes, P. J., Haslam, S. A., & ...
  • Waxman, L. (۲۰۰۶). The coffee shop: Social and physical factors ...
  • Winter, I. C. (۲۰۰۰). Towards a theorised understanding of family ...
  • نمایش کامل مراجع